Machtsbederf [..] draagt het element van ontbinding, verval, vervaging van normen, in zich. Het gaat mij om het sluipend gevaar van bezoedeling van de ambtelijke en politieke reputatie, van aantasting van integriteit van bestuurders, van ontkenning van de hoge waarden waarvoor de democratische rechtsstaat staat.
Ien Dales, Om de integriteit van het Openbaar Bestuur, 1992
1 April 2022. Rapport commissie Visser over bestuur Limburg kan volgens mensen die er verstand van hebben, de prullenbak in.
Bij de presentatie twee maanden geleden waren de bestuurders blij: er was geen “systematisch patroon van omvangrijke integriteitsschendingen”. Maar NRC heeft een aantal kenners om een oordeel gevraagd. “[..] de commissie-Visser leverde een „slecht en schadelijk rapport”, zegt Paul Bovend’Eert, hoogleraar staatsrecht aan de Radboud Universiteit. „Het roept meer vragen op dan het beantwoordt”, zegt Willeke Slingerland, lector weerbare democratie aan de hogeschool Saxion. „Ik lees lange lappen ontoegankelijke tekst vol verhullende beeldspraak en oordelen. De analyse of onderbouwing ontbreekt.”
Een voorbeeld: “Meerdere meldingen over „bestuurlijke druk” of het naar voren schuiven van mensen voor een functie of (gesubsidieerde) activiteiten gingen over hem [gedeputeerde Ger Koopmans]. Bovend’Eert: „Dan schrijft de commissie dat ze ‘geen aanleiding heeft gevonden om hier nader onderzoek naar te doen’. Waarom niet? Als je zoiets niet onderzoekt, kom je vanzelf uit bij de conclusie dat er geen patroon van integriteitsschendingen is.'”
Maar wie is Arno Visser? President van de Algemene Rekenkamer. Die snabbelde privé wat bij!!! „Alles wat je doet straalt op die organisatie af.” De commissie maakt „basale fouten die we onze eerstejaarsstudenten al afleren”, zegt Slingerland. „Ik begrijp echt niet dat je dit als president van de Rekenkamer aflevert. Het is ondermaats.” Moet de Algemene Rekenkamer zich nu niet afvragen of zij wel de juiste president hebben?
Een voorbeeld: “Meerdere meldingen over „bestuurlijke druk” of het naar voren schuiven van mensen voor een functie of (gesubsidieerde) activiteiten gingen over hem [gedeputeerde Ger Koopmans]. Bovend’Eert: „Dan schrijft de commissie dat ze ‘geen aanleiding heeft gevonden om hier nader onderzoek naar te doen’. Waarom niet? Als je zoiets niet onderzoekt, kom je vanzelf uit bij de conclusie dat er geen patroon van integriteitsschendingen is.'”
Maar wie is Arno Visser? President van de Algemene Rekenkamer. Die snabbelde privé wat bij!!! „Alles wat je doet straalt op die organisatie af.” De commissie maakt „basale fouten die we onze eerstejaarsstudenten al afleren”, zegt Slingerland. „Ik begrijp echt niet dat je dit als president van de Rekenkamer aflevert. Het is ondermaats.” Moet de Algemene Rekenkamer zich nu niet afvragen of zij wel de juiste president hebben?
- Maart 2022. NetwerkcorruptiePas geleden op gestuit in de Volkskrant: een proefschrift (2018) Network corruption: when social capital becomes corrupted van W. Slingerland. Interessante observatie: ” … [we] observed the complexity of assessing issues related to networks, the elite, informal circuits and corruption in their countries. Many of these countries named, in particular those in the northwest of the EU, are praised for their low corruption levels in international rankings. So I started to wonder what concepts and notions of corruption are used in these rankings and whether they include these other contexts or whether they departed from the traditional concept of bribery.”
Definitie van netwerk corruptie: Informal collective cooperation in which professional roles are misused for network interests to such an extent that the dominant norm is that of generalised reciprocity, leading to the exclusion of others, while the members’ awareness of their network is reflected in their common attitude.
Eén van haar cases is niemand anders dan Jos van Rey (zie deze pagina)! - 12 oktober 2021. Het rapport over misstanden in Limburgse provinciale politiek heeft de onderste steen niet boven gebracht” Wie dacht dat in Limburg de crisis in het openbaar bestuur compleet was, heeft zich vergist. Het kan altijd nog erger.” De constatering is van Joep Dohmen en Paul van der Steen. In NRC buigen zij zich over het 8 oktober verschenen integriteitsrapport dat, als het aan Limburg had gelegen, niet Wegkijken, als cultuur had mogen heten. De onderzoekers hebben niet aan de druk toegegeven. Maar de auteurs stellen vast dat er toch ook zaken zijn die niet in het rapport zijn verschenen, Je kunt alleen maar hopen dat het hier niet gaat om Wegkijken als incident. Hoezo? Nou, doordat het buiten de onderzoeksopdracht viel of omdat, de heersende “angstcultuur” er voor zorgde dat men zijn mond hield. De onderzoekers daarover: „Als mensen onwaarheden spreken, sta je als onderzoeker zonder verdere bevoegdheden machteloos. Uit de documenten en gesprekken konden we niets anders concluderen.”
- Eind september 2021. Nu is het weer hommeles in RoermondCDA-er Frank Beck krijgt zonder aanbesteding van de gemeente Roermond opdrachten voor zijn pr-bureau en de burgermeester klaagt over de bestuurscultuur. Lees NRC waarin Joep Dohmen de Limburgse mores al enige tijd volgt. Nog een aardig detail: “De grootste oppositiepartij in de raad, de Liberale Volkspartij Roermond (LVR), met als bekendste lid oud-wethouder Jos van Rey, stelde afgelopen jaren vragen over de opdrachten aan Beck.” Laat van Rey zelf zijn veroordeeld voor vergelijkbare zaken! Lees het item van 11 mei 2016.
- 29 juni 2021. Het mestmonster steekt zijn kop weer op.Na de schandalen enkele jaren geleden is er dus nauwelijks iets veranderd. De fraude met mest gaat gewoon door en de boerensector vindt het blijkbaar allemaal wel goed. Met de trekkers naar Den Haag om te demonstreren tegen maatregelen om stikstofuitstoot terug te dringen, maar wel op tijd naar de boerderij om snel de gierkelders nog illegaal te legen. Want, zo blijkt uit een rapport waarop NRC de hand heeft gelegd: “Boeren die hun mestoverschot illegaal over hun land verspreiden of het niet volgens de wet vernietigen hebben in Nederland weinig te vrezen van opsporingsinstanties. De kans dat mestfraudeurs gepakt worden is „klein”, staat in een nog niet gepubliceerd onderzoek in opdracht van de Strategische Milieukamer, een samenwerking van verschillende inspectie-, inlichtings- en opsporingsdiensten.”
- 26 juni 2021. Vale integriteit in het CDA.In NRC neemt Meeus de integriteitskwestie in het CDA nog eens onder de loep. Zijn conclusie is dat de opmerkingen van Omtzigt wel degelijk hout snijden. Het gaat niet om heel ernstige zaken zoals omkoping, maar wel degelijk om zaken waar een politieke partij niet trots op kan zijn: het in een persoon verenigen van fondsenwerver, megadonateur, campagneadviseur en lobbyist voor de BOR.
- 11 juni 2021. De kinderopvangtoeslag als lakmoesproef van de moderne democratieEr is al heel veel over gezegd dus we laten het bij een verwijzing naar het rapport van de ondervragingscommissie. Maar de nasleep is verontrustend. Trouw bericht vandaag dat topambtenaren tegenover de ondervragingscommissie ontkenden kennis te hebben van een memo (uit 2017) waarin ter sprake kwam dat toeslagen ten onrechte waren stopgezet.
4 Juni 2019 was er spoedberaad over de manier waarop de Belastingdienst was opgetreden. “Als de bijeenkomst begint, neemt de recent aangetreden teamleider Handhavingsregie van de afdeling Toeslagen het woord, en dan wordt alles anders. Zij heeft onderzocht op basis waarvan er eigenlijk is gehandeld in 2014, toen de toeslagen van ruim 300 ouders werden stopgezet. En bij andere fraudezaken van het Caf-team [Combiteams Aanpak Facilitators, in ingesteld in 2013 in het kielzog van de “Bulgaren-affaire”]. Ze vertelt dat ambtenaren die bij de fraudeonderzoeken betrokken waren hebben gezegd dat ze net zolang moesten zoeken tot ze iets zouden vinden om toeslagen te kunnen stopzetten. “De dossiers kloppen niet. De inhoudelijke onderbouwing klopt niet. Ik kan eigenlijk niet beargumenteren waarom toeslagen überhaupt zijn stopgezet”, parafraseert Jaap Uijlenbroek de teamleider later voor de ondervragingscommissie.”
Deze teamleider Handhavingsregie wist echter dat al in 2017 Sandra Palmen een memo had opgesteld om de “strijd te staken” en een oplossing te zoeken (Men besloot toen dat niet te doen). Hij belt tijdens de vergadering met de teamleider met Palmen; die stuurt het memo per mail en het gaat ter lezing rond. Een ambtenaar stelt voor het gevaarlijke memo maar niet te archiveren; zo laat je iets verdwijnen in een bureaucratie. Dus Jaap Uijlenbroek (en dit geldt ook voor Manon Leijten, Secretaris-generaal van het ministerie) kende het memo, maar vertrouwde erop dat niemand zou kunnen achterhalen dat het in de vergadering was rondgegaan.
Trouw geeft een gedetailleerd verslag van de gang van zaken waarbij inmiddels heel veel ambtenaren van heel veel diensten betrokken raakten en het redden van het politieke leven van staatssecretaris Snel ook een rol ging spelen.
Wat was het resultaat? “In de uiteindelijke brief die twee dagen later naar de Tweede Kamer gaat, is iedere verwijzing naar het memo Palmen, de gesprekken met de advocaat en de patstelling tussen haar en Toeslagen verdwenen. Het woord compensatie komt er niet in voor. Verstopt in gelijktijdig verstuurde antwoorden op vragen van Omtzigt staat slechts omfloerst dat er in 2017 ‘contact’ is geweest met de advocate en dat dit ‘helaas niet tot een afronding’ leidde.”
Zijn naam is net gevallen: Omtzigt. Die heeft het CDA in een notitie een spiegel voor gehouden waarvan iedereen is geschrokken. Als het persoonlijke politiek wordt! Ook kampt het CDA met een ander akkefietje: De “jonge hond” die het CDA binnenhaalde en meeschreef aan het verkiezingsprogramma: Van Lienden en zijn miljoenen. En een miljoen voor de campagne in de partijkas van een lid van het campagneteam, nadat De Jonge had plaatsgemaakt voor Hoekstra. En blijkbaar niemand die zich afvroeg of dit appel op goedgeefse sponsors wel paste bij de christendemocratie.
De problemen waar het CDA nu mee worstelt zijn volgens Tom-Jan Meeus in NRC niet alleen deze partij voorbehouden: “Maar bange vragen over vergrijsde ledenbestanden spelen niet alleen in het CDA. Die sluimeren in alle traditionele partijen. Dat zijn allemaal sterfhuisconstructies – geen ideeënontwikkeling, dalende ledentallen, minder vrijwilligers – en de rijksoverheid betaalt amper om hun wederopbouw te stimuleren. Het raakt aan een scherpzinnige terzijde in Omtzigts memo: het Rijk vergoedt nog geen honderd mensen bij de WRR en andere adviesraden maar heeft wel achthonderd woordvoerders.”
PS: Over hun onderzoek zeggen Trouw/RTL Nieuws: “Achteraf blijkt dat alle verwijzingen ernaar [het memo] tot twee keer toe werden achtergehouden in een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur door RTL Nieuws en Trouw.” - 22 april 2021. Herman Vrehen zakt, samen met het provinciale bestuur, steeds dieper weg in het Limburgse moeras.Nee, van rupsje Nooitgenoeg krijgen we nooit genoeg. Wederom bied Dohmen in NRC een smakelijke inkijk in het bourgondische leven ten oosten van de Maas.
Naschrift 19 augustus 2021. Het blijkt rommelen in Limburg. De Venrayse ex-wethouder Jan Loonen is niet meer welkom bij het Limburgs Waterschap. Partijen “zijn ontevreden over de evaluatie van een omstreden gronddeal van het waterschap met de Venrayse ex-wethouder Jan Loonen en zijn familie in 2016 en botsen steeds opnieuw met de CDA-macht.”. Naar NRC artikel
Naschrift 31 augustus 2021: NRC meldt dat het OM gaat zich verdiepen in al het Limburgs gerommel. - april 2021. Bezoedeling van reputatie.. aantasting van integriteit …. Op verkenning met Rutte.Een ongelukkige samenloop van omstandigheden -in elk geval ongelukkig voor de “verkenners” en de demissionaire premier- gaf onbedoeld inkijk in de hogedrukpan waarin coalities en regeerakkoorden moeten worden bereid. Alles schijnt dan vloeibaar te worden. Het element van machtsbederf -zie citaat boven- ontbinding, verval, vervaging van normen, is dan nog maar moeilijk te onderscheiden van het dampende brouwsel waarin wordt onderhandeld; de praktische ontkenning van de hoge waarden -lees oppostie/tegenmacht- waarvoor de democratische rechtsstaat staat ligt binnen handbereik. Een kleine greep uit de commentaren: FD, Binnenlands Bestuur, De Volkskrant, De Correspondent, NRC.
Maar waar ligt de grens tussen verantwoording en heilzame openheid en de naïeve eis dat “alles” in volledige openbaarheid moet plaatsvinden. Dat er anders iets wordt “achtergehouden”, wordt “verborgen” dat -meteen in morele afkeuring gegoten- het daglicht niet kan verdragen. …. Laten al deze eisers eens nadenken over iets als “vertrouwelijkheid”, over latente functies in sociale systemen en op grond daarvan alternatieven aandragen. - 7 april 2021. Weer een controleur die niet controleert en niet handhaaft.De NVWA, Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, wist dat een verboden middel sinds 2006 in de tomatenkweek werd gebruikt, maar heeft dat naar het schijnt met de mantel der liefde bedekt. NRC bericht over de reactie van het NVWA als zij in brieven van onder meer LTO op de hoogte wordt gesteld van het gebruik van het verboden middel. “Aan de LTO schrijft de NVWA niets over de consequenties van illegaal V10-gebruik. En in andere stukken schrijft ze geen onderzoek in te stellen, maar te zullen waarschuwen voor de risico’s van V10. De toezichthouder houdt zich zo niet aan zijn eigen toezichtkader. „Bij opzettelijke overtredingen, fraude en recidive handelt de NVWA stevig en doortastend”, schrijft de autoriteit in 2015.”
- 26 maart 2021. Politieke partijen, behalve het CDA, in Limburg “geschokt”.Hoe kun je geschokt zijn als er al vele jaren schandalen in Limburg aan het licht worden gebracht? Het rapport De Vriendenrepubliek is al in 1996 uitgebracht. In 2011 werd het onderzoek naar Van Rey gestart, waarna in hij in 2016 werd veroordeeld. De recente onthullingen kunnen in dit licht nauwelijks verbazing wekken. Partijen die zeggen geschokt te zijn hebben blijkbaar onder een steen geleefd, hebben met de ogen open zitten slapen en hebben, zacht gezegd, meegewerkt aan deze misstanden door het gangbare spelletje gewoon te blijven meespelen. Ook door nu even “geschokt” te zijn, onderzoeken te eisen naar de feiten én de bestuurscultuur. En daarna?
Een prachtige illustratie van deze bestuurscultuur levert meneer Vrehen zelf, in een bedelbrief over zijn vergoeding als directeur, die “achterstand” had opgelopen (rupsje Nooitgenoeg had het over plusminus 0,7 fte voor 120.00 euro, ex btw). “„De nevenfuncties die ik momenteel vervul hebben allemaal een directe relatie met het werkveld van IKL en daar komen ook veel koppelkansen uit voort.” Ja, het is wat met die koppelbazen…
Naschrift 6 juli 2021: Het IKL, de stichting voor natuuronderhoud waar Vrehen jongleerde met subsidie en geldstromen is failliet. Remkes vond de liquiditeit, de solvabiliteit als de rentabiliteit ontoereikend. Wat zegt dit over zijn voorgangers? Lees NRC. - 23 maart 2021. Opnieuw blijkt een Limburgse politicus zichzelf te verrijken met subsidiegeld. Herman Vrehen van het CDA stelde zijn hele netwerk in dienst van Herman Vrehen.Je vraagt je inmiddels wel af of het iets met de Limburgers te maken heeft. Dat zou je kunnen concluderen uit wat Ruud Tummers uit zijn ervaringen met het CDA opmaakte. “Het CDA in Limburg is een andere partij dan het CDA van boven de rivieren”, zegt Tummers. „Hier is het ons-kent-ons.””
Dit keer staat voormalig gedeputeerde Herman Vrehen in de schijnwerpers van Joep Dohmen en Paul van der Steen. In NRC rijgen zij een nieuwe kraal aan de Limburgse schandalenketting die inmiddels een aanzienlijk formaat heeft gekregen. Interessant in dit geval is dat Vrehen een goededoelenstichting inzette bij zijn onoirbare praktijken. Die stichting, Instandhouding Kleine Landschapselementen in Limburg en opgericht in de jaren tachtig van de vorige eeuw, is namelijk sinds enige tijd een heel andere koers gaan varen. “Onder Dieudonné Akkermans verandert alles. De burgemeester is voorzitter van de Limburgse afdeling van het CDA als hij ook voorzitter van stichting IKL wordt. In 2013 volgt een reeks gebeurtenissen die – terugkijkend – niet los van elkaar kunnen worden gezien.”
Een klein stukje geschiedenis zet vakkundig alles in perspectief en laat zien hoe de radertjes van belangenverstrengeling en machtsmisbruik van olie worden voorzien: “De CDA’er Henk Bleker, staatssecretaris in het eerste kabinet-Rutte, zet het mes in de natuursubsidies. Het beheer kan beter in handen komen van de boeren, vindt hij. De provincie compenseert het wegvallen van de subsidies voor IKL slechts tijdelijk. De Limburgse Land- en Tuinbouwbond (LLTB), een CDA-bolwerk, richt juist dan de stichting Natuurrijk Limburg op om met Europese subsidies zelf het landschap te gaan onderhouden.
Bestuurslid van deze ‘boerenstichting’ is ex-gedeputeerde Herman Vrehen, oud-beleidsmedewerker van de LLTB. Zijn partijgenoot Akkermans maakt hem in 2013 ook directeur van stichting IKL – een vacature wordt niet geplaatst. Vrehen moet bij IKL „de organisatie afstemmen op de nieuwe kijkrichting”, staat in het jaarverslag.”
Tot slot een kleine anekdote over iets héél kleins, maar wel typerend hoe het er in Limburg aan toe gaat -over de verhuizing van IKL van Roermond naar Nieuwstad. “Aanvankelijk zou een professionele verhuizer het werk doen. Maar uiteindelijk komen zoon Sander Vrehen en zijn vrienden van carnavalsvereniging De Foetelaers (de valsspelers) tegen betaling de klus klaren.” Lees verder in NRC.
Naschrift april 2021. Inmiddels is er wel wat gebeurt in Limburg. Gedeputeerden zijn opgestapt, de gouverneur (=commissaris van de koning) en alle andere gedeputeerden zijn afgetreden en de werknemers van allerhande stichtingen worden de laan uitgestuurd. - 9 maart 2021. Mestfraude krijgt internationale dimensie, m.a.w. het stinkt aan de andere kant van de grens ook!NRC maakt bekend dat de politie in België en Nederland tientallen bedrijven is binnengevallen waar mogelijk sprake is van mestfraude. “Volgens het Belgische OM zijn er 24 huiszoekingen uitgevoerd in België en acht in Nederland. Het gaat om een groep bedrijven in de akkerbouw, veeteelt, voedingsindustrie en mestverwerking rondom het Belgische dorp Merksplas, in de buurt van Antwerpen. De bedrijven zouden hebben samengewerkt bij de fraude. Een van de Belgische bedrijven zou ook actief zijn in Nederland.
Justitie verdenkt de bedrijven in kwestie ervan te hebben gefraudeerd met hun mestboekhouding. Het Belgisch parket stelt dat mestondernemers in het zuiden van Nederland en België de regels voor het verwerken en afvoeren van mest aan hun laars lappen. Veehouders zouden samenwerken met akkerbouwers bij het vervoeren en bemesten van akkers.” - 23 februari 2021. Politiek en bestuur staan hier centraal. Maar ook het bedrijfsleven kampt met integriteitsproblemen. Lees hoe PostNL en TNL onderzoekertjes pestenDat van integriteit inmiddels slechts alleen het woord nog over is, blijkt uit een bericht in NRC over de vereniging van transportondernemers TLN. Die had opdracht gegeven tot een onderzoek naar criminaliteit in de eigen sector. Het werd betaald door het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
Het beeld over de transportsector dat het rapport schetste was bepaald niet rooskleurig. Met name de werkomstandigheden in de transportsector zouden criminaliteit bevorderen. Dat wilden men natuurlijk niet horen. Dus gaat men tegenwerken, zich bemoeien met de resultaten en, als dat niet het gewenste resultaat oplevert, twijfel zaaien. Tijd voor nieuw onderzoek! “Het rapport van het onderzoek, Doorbraak Verzocht, is eind januari gepubliceerd. Pregnante conclusie: slechte arbeidsomstandigheden, slechte arbeidsvoorwaarden en de moordende concurrentie creëren een voedingsbodem voor criminaliteit in de sector. Bestrijding van misdaad in havens, vrachtvervoer en bij koeriersbedrijven heeft weinig zin als transportpersoneel niet beter wordt betaald en weerbaarder wordt gemaakt.
Maar op haar website publiceert TLN een persbericht waarin ze zich distantieert van het onderzoek. Het zou „belangrijke vragen” onbeantwoord laten. De organisatie wil aanvullend onderzoek.” - 17 februari 2021. PVV-er weer in opspraak. Dierenliefhebber maakt er een beestenboel van.Je blijft je verbazen over het feit dat de Tweede Kamer zo’n goede afspiegeling is van de samenleving. Neem lid Graus, die zo ongeveer alles wat in de samenleving niet deugd persoonlijk in de kamer wil vertegenwoordigen. Huiselijk geweld, sjoemelen met aftrekposten, ruziemaken met alles en iedereen, liegen over criminele beveiligers wier diensten hij afneemt – zo maar wat al te menselijke zaken waaraan Dion geen weerstand heeft kunnen bieden. Eén van Wilders “oude negen ridders” was blijkbaar ook op de centjes en betaalde daarom zijn particuliere beveiligers in natura. Niet met zakken aardappelen, manden appels of tarwemeel. Graus had iets dat direct voor consumptie beschikbaar was: zijn eigen vrouw! Omdat we erop vertrouwen dat de rode oortjes van de NRC hun werk naar behoren hebben gedaan, citeren we hun bevindingen. “Uit de nieuwe informatie blijkt dat het PVV-Kamerlid afgelopen jaren seks organiseerde tussen zijn beveiligers en zijn toenmalige vrouw, die fractiemedewerkster is van de PVV. De mannen stuurden geen factuur als ze hem begeleidden bij trips door het land. Wel hadden ze seks met Graus’ vrouw, aangemoedigd door het Kamerlid, zo is te horen op ingeleverde audiofragmenten. Het gebeurde in hotels en sauna’s – gehuurd door Graus – en volgens de informatie die de Rijksrecherche heeft ontvangen ook in een PVV-kantoor in de Tweede Kamer”.
Naschrift 10 maart 2021: Dat politici het gedrag van hun collega onweersproken lijken te accepteren -“ouwe meuk” volgens Wilders, waarbij het óók gaat om frauderen met verblijfskostenvergoedingen ter waarde van € 125.000- staat in schril contrast met hun -gespeelde?- boosheid over zaken als seksuele intimidatie; wat te denken van de standaardreeks morele verontwaardigingen die ze gewoonlijk als robots kunnen opdreunen. Dat is ook Caroline van Keeken opgevallen.
Naschrift 8 april 2021. In het licht van de wijze waarop Wilders reageert op het gedrag van Dion Graus (“ouwe meuk”) en het feit dat er verder niets gebeurt, is zijn hooggestemde verontwaardiging over de “Functie Elders” van een lid van Wilders Nepparlement, verbijsterend. De volgende frases komen uit zijn korte rede in het “Verkennersdebat” begin april 2021: “politieke maffia”, “verrotte politiek”, “betonrot van Den Haag”, “schokkende”/”stuitende”, “dronken van de macht”, “de waarheid de beerput in duwen”, “de Nederlandse politiek is ziek, doodziek”. Had Wilders stiekem toch Graus voor ogen?
Naschrift 6 juni 2021: NRC is op onderzoek uitgegaan naar de manier waarop politiek Den Haag seksuele intimidatie bestrijdt. Wat blijkt: alleen met de mond. Uit WhatsApp-verkeer tussen Wilders en Graus blijkt bovendien dat Wilders de laagst staande politicus van de Lage Landen is (maar er is wel een snel groeiende concurrentie). “Intussen legt de PVV-fractie het herkozen Kamerlid geen strobreed in de weg. Graus is weer aan de slag als „Mister Dierenambassadeur himself”, zoals de PVV-website hem aanprijst. Namens de fractie voert hij op 21 april het woord tijdens een Kamerdebat over aanpassing van de Wet dieren. En samen met de Partij voor de Dieren bereidt hij een initiatiefwet voor om de rechten van dieren in de Grondwet te verankeren. Net als in andere #MeToo-zaken trekt bij de PVV de volksvertegenwoordiger aan het langste eind.
Hoe dat achter de schermen verloopt, wordt duidelijk uit een WhatsApp-conversatie. Als Dion Graus en zijn ex-vrouw in juni 2018 uit elkaar gaan, informeert ze als PVV-medewerkster ook haar werkgever Geert Wilders. In dat appje vraagt ze om vertrouwelijkheid. Die garandeert de PVV-leider haar, op 29 juni 2018, met de woorden: „Ik vertel hem niks don’t worry”. Toch stuurt Wilders haar informatie linea recta door naar Graus. Wilders: „Ze appt me alles vertrouwelijk maar ik geef het gewoon aan je door hoor. Jij bent mijn vriend. Ik heb niks met haar.” En over de aangifte hoeft Graus zich ook geen zorgen te maken. Wilders: „Kansloos!!””
Zoals de waard is vertrouwt hij zijn gasten: daarom wantrouwden de PVV-ridders de politieke “achterkamertjes”. Nu ons een blik is gegund in de spelonken waar Wilders wheelt en dealt, slaan bij hem alle stoppen door “Journalisten zijn – uitzonderingen daargelaten – gewoon tuig van de richel.” (tweet) Hoe diep kun je zakken? Bij Wilders is de bodem nog niet in zicht. Na alle aantijgingen opent de PVV geen intern onderzoek en houdt Wilders zijn schildknaap/schandknaap (doorhalen wat niet van toepassing is) de hand boven het hoofd. - 15 oktober 2020. Het blijkt opnieuw mis te zijn gegaan in het Limburgse bestuur.De Limburgse Napoleon, zo wordt hij genoemd. Ger Koopmans, voormalig veehouder en antiekhandelaar, heeft het geschopt tot Tweede Kamerlid en gedeputeerde van de provinciale staten Limburg. In de laatste hoedanigheid heeft hij zich niet kunnen onttrekken aan de mores van de “vriendenrepubliek“, zoals Limburg ook wordt genoemd. NRC biedt opnieuw een boeiend relaas over de verstrengeling van belangen tussen deze politicus en onder meer baggeraars die actief zijn bij de Maas en voor vergunningen afhankelijk van Provinciale Staten. In het geval Koopmans gaat het om het bedrijf Terraq, waar hij commissaris was. “Bij zijn benoeming tot gedeputeerde op 6 juni 2014 speelde zich een relletje af rond de persoon Koopmans. Oppositiepartijen in Provinciale Staten vonden dat hij als nieuwe gedeputeerde ‘de schijn van belangenverstrengeling’ niet vermeed met een van zijn vijf nevenfuncties. Ter discussie stond zijn presidentschap van de Oud-Limburgse Schuttersfederatie, die subsidie ontvangt van de provincie. Over zijn commissariaat bij baggeraar Terraq werd in de Statenzaal die dag niet gesproken.
Dat bij Provinciale Staten bekend was dat de gedeputeerde ook commissaris van Terraq was, en dat niemand daartegen protesteerde, is volgens hoogleraar Paul Bovend’Eert een signaal dat het integriteitsbesef „zwak ontwikkeld” is. „Men had meteen moeten zien dat deze nevenfunctie onverenigbaar is met zijn ambt.””
Een ander project was de jachthaven van Venlo die verplaatst zou moeten worden. Een lang verhaal kort: “Met ‘Meer Maas Meer Venlo’ liep het slecht af. Daan Prevoo stapte in 2018 op als gedeputeerde, na een conflict met zijn partij. Daarna belandde ‘zijn’ plan in een provinciale prullenbak. Sinds deze maand is er echter een nieuw plan voor de verplaatsing van de jachthaven. Ditmaal niet naar de binnenstad van Venlo – waartegen Terraq zich zo verzette – maar naar de hoogwatergeul in Lomm. Die is eigendom van de joint venture van Terraq.” - 14 augustus 2020. Heel opmerkelijk declareergedrag van Henk Krol bij 50PlusLaten we beginnen met citaat uit de NRC. “Een partij stroopwafels ter waarde van 43 euro. Een advocatenrekening van 758 euro. Kilometerdeclaraties voor privétripjes. En relatiegeschenken ter waarde van 113,80 euro: voormalig fractievoorzitter van 50Plus Henk Krol kreeg afgelopen maart, vlak voor zijn vertrek bij die partij, een merkwaardige lijst met declaraties van het partijbestuur gepresenteerd. En vragen over het waaróm van die declaraties bij de partij. En over de rechtmatigheid ervan.”
Toen het bestuur Krol om opheldering vroeg kreeg het als antwoord dat hij dat al jaren zo deed. Hoe zit dat dan precies? 50Plus is blijkbaar een stichting. met een anbi status. Daaraan zijn strikte voorwaarden verbonden, maar het biedt het voordeel dat giften aan de stichting door de schenker van de belasting kunnen worden afgetrokken. Volgens de interne notitie Onkostenvergoedingen, declaraties en afdrachten fractievoorzitter was het een manier om Krols vergoeding voor zijn fractievoorzitterschap te verhogen. Hoeveel Krol heeft gedeclareerd weet eigenlijk niemand. 50Plus heeft inmiddels een expert naar de zaak laten kijken; die stelt dat het onder strikte voorwaarden toelaatbaar is. Dus, je voelt al waar het heen gaat: “Elzinga betwijfelt in zijn advies of dat bij Krol allemaal het geval is. Waardoor volgens Elzinga al snel een beeld ontstaat van „heimelijkheid, dubbele declaraties en kwetsbaarheden die een Tweede Kamerlid zich niet kan veroorloven”, schrijft hij.” Hoe het ook afloopt, laten we vast stellen dat een kamerlid dat langs deze weg probeert zijn vergoedingen te verhogen zich heeft gediskwalificeerd. Hij is af en dient gewoon uit Den Haag te vertrekken. Zeker als je Henk Krol heet en al in 2013 vertrok bij 50Plus vanwege ontduiken van betalen van pensioenpremies bij de gesubsidieerde Gay krant (die ook een anbi status had en beschuldigende verhalen niet schuwde). Maar Krol gedraagt zich als schimmel in de badkamer: het komt na een tijd gewoon terug. Na zijn overhaaste tweede vertrek bij 50Plus in 2020 duikt hij weer op als mede-oprichter van de Partij voor de Toekomst. Die kunnen, schrijft NRC, tegen een symbolisch bedrag kantoorruimte huren van Roel Praagman. Het gaat om een villa van 1,2 miljoen. NRC: “De geschatte huurwaarde wordt wel als donatie verwerkt in de boekhouding van de partij.” Hier zien we bovendien nog een ander fenomeen opduiken: gefortuneerde ondernemers die politieke actief worden en hun financiële vuurkracht willen gebruiken om het meningsklimaat in hun richting te sturen. Inmiddels heeft Krol zich verenigd met Henk Otten (ex Forum voor Democratie) en nog meer ondernemersgeld aangeboord in de kring rond Bussiness Class. Jammer voor mede-oprichtster Femke Merel van Kooten die van niks wist en na deze coup boos is vertrokken. Dat deed ze ook al uit de Partij voor de Dieren.
We kunnen er niet meer omheen: De versplintering van de Nederlandse politiek biedt dit soort Hochstaplers (leugenachtige opscheppers) een klimaat waarin ze bijzonder goed kunnen gedijen. Hoe het werkt? Luister naar de boze Femke: “,,Het gaat om geld’’, zegt Van Kooten. ,,Een campagne kost tonnen. Dat geld heeft Krol niet. De vermogende kennissen van Harry Mens en Henk Otten willen graag een machtsblok steunen: mét een vertegenwoordiging in de Tweede Kamer. Daarom kwam Krol in beeld.”
Geld in ruil voor invloed. Maar de Nederlandse politiek betaald uiteindelijk de rekening.
Naschrift 18 oktober 2020: Krol stap uit de partij die hij zelf heeft opgericht. Waarom? De anderen, Otten en De Vries hebben met hun ellebogen gewerkt en daar kan Krol niet tegen. Laten we hopen dat Krol niet alleen uit de partij stapt, maar ook -blijvend- uit de politiek. - juni 2020. De politie liegt er op los om hun nieuwe speeltje, 17.000 stroomstootwapens, te krijgen. Geweld tegen de diender (of hulpverlener) als het zeehondenbabietje van het veiligheidsbestel dat in de media vooral niet kritisch wordt benaderd. Die zien zichzelf liever als leveranciers van beleving en sappige verhalen.Het programma Medialogica heeft de feiten eens op een rij gezet en het beeld dat dat oplevert bepaald niet flatteus. “Frank Paauw, bij de politie verantwoordelijk voor het stroomstootwapen, geeft in Medialogica toe dat dit jarenlang in de media gecommuniceerde beeld over toenemend geweld tegen agenten door burgers niet strookt met de feiten. “Als het gaat om de absolute aantallen is dat eigenlijk een vrij stabiel beeld.””
Meeus laat in NRC weten dat dit inmiddels vaker voorkomt bij de overheid. “Het is niet de eerste keer dat een overheidsorgaan het vertrouwen van burgers en media misbruikt. Het ministerie van Justitie en Veiligheid werd betrapt op onjuiste persberichten. De Belastingdienst wist jaren het bestaan van de toeslagenaffaire toe te dekken. Als je in Den Haag met voorlichters of andere mensen van ‘communicatie’ over dit soort misstanden spreekt, volgt doorgaans de verzuchting dat alles nu eenmaal om beeldvorming draait. Feiten zijn uit, beelden bepalen.” Overheidscommunicatie, vroeger heette dat voorlichting, draait inmiddels om beeldvorming. Maar terecht wijst Meeus op de keerzijde van die strategie: “Het wonderlijke is wel dat die mensen [die de overheidscommunicatie verzorgen] nooit doorhebben dat dit uiteindelijk dan ook voor henzelf opgaat: als écht alles om beeldvorming draait, worden ook beeldvormers zelf alleen nog op basis van beeldvorming beoordeeld. Benieuwd hoe dat zou bevallen.” - Juni 2020. De lakmoesproef van bestuurlijk Nederland: StikstofHet eindrapport van Remkes laat er geen misverstand over bestaan: Nederland rekt en strekt al 50 jaar om het boeren naar hun zin te maken. In 1969 werd voor het eerst een “mestoverschot” geconstateerd bij boeren in Noord-Brabant van maar liefst 500 miljoen kilo per jaar. Oplossing van de boeren: overtollige mest in de zee laten stromen, verwerken in een rioolwaterzuivering of verbranden. In het FD een korte schets van wat daarna is gebeurd. Maar neem eens de moeite en lees zo’n rapport eens zelf.
Vier items zijn in de blog al gewijd aan het stikstofprobleem: 27 december 2019, 16 mei 2019, 24 januari 2018, 10 november 2017. Lees ook het artikel van Yvonne Hofs in de Volkskrant 21 augustus 2020 waarin zij de rol van het RIVM en de NVWA tegen het licht houdt. In de strijd tussen economie en natuur weten gevestigde economische belangen telkens het pleit in hun voordeel te beslechten. Als er, na moeizaam getrouwtrek, sprake is van beperkingen of reguleringen blijkt het toezicht vaak ontoereikend en nemen betrokkenen al snel hun toevlucht tot ontduiking en fraude . - Juni 2020. Stemfraude in Den Haag. De mores van Groep De Mos en de nauwe banden met de broers Atilla en Erdinç Akyol, uitbaters van het multiculturele zalencentrum OperaLangzaam wordt duidelijk dat de Limburger Van Rey in Den Haag waardige opvolgers heeft gekregen: de broers Atilla en Erdinç Akyol. Zij ronselden, volgens een artikel in NRC stemmen in ruil voor subsidie en twintig stempassen leverden 150 euro op.
- Mei 2020. Limburg weet zich opnieuw in de kijker te plaatsen met de manier waarop subsidiëring van de sloop van varkensstallen na de uitbraak van varkenspest is uitgevoerd.De NRC is in dit dossier gedoken en de uitkomst liegt er niet om. Één van de meest tenenkrommende resultaten: “Deze zogenoemde ruimte-voor-ruimteregeling loopt al twintig jaar en blijkt peperduur. Om 36,3 miljoen euro sloopsubsidie terug te verdienen, maakte het bedrijf 93 miljoen euro aan ,,project- en organisatiekosten”. De sloop- en uitkoopregeling van de varkenshouders was bovendien niet effectief: Limburg heeft nu meer varkens die meer stikstof en fosfaat produceren.” Als je de sappige details wilt weten over het ongeregeld financieel knuffelen van CDA staatssecretaris Knops met de lokale CDA-er Driessen (over hem werd in NRC al eerder bericht; podcast hier) en over grondspeculatie door Limburgse aannemers en projectontwikkelaars, klik dan hier. In elk geval leverde de ruimte-voor-ruimte regeling vooral veel ruimte voor het spelletje waar bestuurders in Limburg heel goed in zijn.
- Mei 2020. Weer een gevalletje belangenverstrengeling en kunstsubsidiering, nu in Den Haag.Het is een terugkerend probleem voor de sector die subsidie slurpt: je eigen club voortrekken ten nadele van de rest. Writers Unlimited heeft het voor elkaar via de nieuwe directeur Ellen Walraven.
“Het probleem is dat het budget voor literatuur in Den Haag voor de komende drie jaar flink omlaag gaat, zo blijkt uit het advies. De snelste manier om die bezuiniging door te voeren is het wegsnijden van een van de twee festivals. Walraven was als kernlid van de adviescommissie een belangrijke factor in het bepalen welke van de twee festivals kon blijven.”, aldus het NRC. En nu wordt Walraven directeur van Writers Unlimited. Het kernlid Walraven heeft in februari haar sollicitatie gemeld aan de commissie en zich onthouden van advisering over literaire organisaties. Maar waarom solliciteren bij een organisatie die zomaar haar bestaansrecht, nl. subsidie, kwijt zal raken? De commissie verwijst naar de gemeente en die wil geen commentaar geven.
Naschrift 17 mei 2020: Tommy Wieringa over de de catastrofale combinatie van kunst en politiek. Ditmaal belichaamt in de gemeentelijke nota over “diversiteit en inclusiviteit”. Zijn mening over de rol van Ellen Walraven steekt hij ook niet onder stoelen of banken. - Maart 2020. Öztürk maakt zijn reputatie volledig waarKuzu zag zich kortgeleden gedwongen “vrijwillig” terug te treden uit de fractie van DENK, na vermeend onbetamelijk gedrag dat al jaren geleden was geconstateerd. Er bleek een heuse machtsstrijd achter schuil te gaan: Öztürk wilde hem gewoon kwijt en rakelde de affaire nog eens op. Daarna beet Kuzu van zich af (hier wat Kuzu precies te melden heeft op Facebook, voor wie dat platform nog wil gebruiken). Maar een veel interessantere kijk op de zaak biedt Tom-Jan Meeus. Die gaat terug naar de Limburgse worstels van Öztürk en de affaires die daar al speelden (zie invoer 30 mei 2016) en het conflict met PVV-er Bosman. Inmiddels is het duidelijk dat allen die grote twijfel hadden over politici van het snit van Öztürk terecht kanttekeningen plaatsten. “De partij die beloofde verruwing en verharding te bestrijden, heeft in Öztürk een parlementariër die vrijwel stelselmatig verruwing en verharding bevordert. Een niet-PVV’er met PVV-methoden. Een van de ergste voorvallen was toen een jaar geleden een Kamerdebat escaleerde nadat Öztürk een ander Kamerlid foutief beschuldigde van fraude – en weigerde zijn vergissing te erkennen.
Maar het blijkt bij hem altijd erger te kunnen. Onlangs kondigde fractievoorzitter Kuzu zijn vertrek uit de Kamer na de verkiezingen aan. HP/De Tijd meldde dat het draaide om een ‘grensoverschrijdende’ relatie met een vrouwelijke medewerker.”
Maar “grensoverschrijdende” parlementariërs, hoe zit het daar eigenlijk mee? Want DENK van Kuzu en Azarkan blijkt, geheel in lijn met alle nieuwe partijen in de Tweede Kamer sinds 2000, geen verrijking van de democratie: “Gemeenschappelijke noemer van al die conflicten is een gebrekkig functionerende interne democratie”, aldus de Volkskrant. Wat met de mond wordt beleden, wordt in de praktijk krachtig bestreden.
Naschrift 17 april 2020: Meeus in NRC over de groep ex-politici dat nieuwe partijen van personeel voorziet (DENK, 50plus, FvD) en op wonderbaarlijke -of beter: voorspelbare- wijze disfunctioneert.
Naschrift 14 mei 2020: Inmiddels is de ruzie volledig uit de hand gelopen. Zie De Volkskrant, 6 mei 2020 - NRC in een vierluik op zoek naar de oorzaken van de vele bestuurlijke affaires.
Veel politici, meestal niet met veel kennis van hun beleidsterrein, willen scoren, de media willen spectakel, de Tweede Kamer wil zich profileren en veel ambtenaren zoeken in deze omgeving waarin ze willen overleven, hun rol. “Een voormalig topambtenaar beschrijft het zo: „Je moet uit de problemen kunnen blijven, soepel met de waan van de dag kunnen meewaaien, de Tweede Kamer tevreden kunnen houden en de minister uit de wind. Allemaal eigenschappen waar het vaderland niets aan heeft, maar ze zijn essentieel om te overleven.””
Een belangrijke reden voor de affaires van de afgelopen jaren is de complexiteit van bestuur en de uitgesproken wens om “gedoe” te voorkokmen. “Vrijwel alle geïnterviewden zijn het over één ding eens: loyaliteit komt op de eerste plaats, je verzet bergen om te voorkomen dat je minister in de Kamer moet gaan uitleggen waarom er onder zijn verantwoordelijkheid iets mis is gegaan. Het openbaar bestuur is zo groot en complex dat er altijd wel ergens wat misgaat. Er zijn nauwelijks nog politici met de wil of het vermogen om deze werkelijkheid te incasseren, zeggen de geïnterviewden. En dan ontstaat de druk om een probleem te verstoppen of te ontkennen. ‘Hou het klein’, klinkt het dan op de ministeries.”
Wat bepaalt het “succes” van een ambtenaar? “Succes is: voor je bewindspersoon beleid of wetgeving door de Kamer loodsen. Een ambtenaar die dat doet, moet vier werelden bedienen: de Tweede Kamer, die voor moet stemmen; het ministerie van Financiën, dat akkoord moet gaan met de budgettaire implicaties; de Raad van State, die de juridische houdbaarheid van wetsvoorstellen toetst; en uitvoeringsdiensten als de SVB of het UWV, die met een ‘uitvoeringstoets’ laten weten of de plannen uitvoerbaar zijn. Alleen op die laatste groep kunnen ambtenaren invloed uitoefenen, en dat gebeurt volop.” - Too big to fail: nee, niet een bank, maar een zorginstelling.Follow the Money onthult dat Pluryn in de jaren 2015-2016 heel veel subsidie heeft ontvangen, waarvan een deel gewoon onterecht. Maar terugvorderen zou vanwege de continuïteit van de zorg onmogelijk zijn geweest. Too big to fail dus.
“Als het ministerie Pluryn aan de regels houdt en dat geld terugvordert, is de toch al noodlijdende zorggroep niet meer te redden. Wat wordt de beslissing?
De kwestie heeft alles te maken met een subsidieregeling die eind 2014 in het leven is geroepen. Dat jaar maakt het kabinet bekend dat de jeugdhulp van het Rijk wordt overgeheveld naar de gemeenten. Die zijn met ingang van 1 januari 2015 verantwoordelijk voor organisatie en financiering van de zorg voor jongeren die hulp nodig hebben.” - Rijkswaterstaat als ritselaar voor de toeleveranciers van de wegenbouw.Zembla heeft in de uitzending van 6 februari laten zien dat granuliet afkomstig van het bedrijf Graniet Import Benelux, onderdeel van Bontrup, tegen alle regels, maar onder druk van de top van Rijkswaterstaat wordt gedumpt in de zandwinputten in het gebied Over de Maas. Verantwoordelijke ambtenaren hadden een vergunning geweigerd, omdat granuliet moeilijk viel aan te merken als grond. Maar alle opslagruimte in Amsterdam was vol, dus het moest weg. Halbe Zijlstra, werkzaam bij VolkerWessels en dus redelijk op de hoogte van het belang van de steenslag van Bontrup voor de wegenbouw, wist voor Bontrup de goede contacten te leggen. Uiteindelijk werd de directeur van de verantwoordelijke regio Zuid Nederland door directeur-generaal Michelle Blom naar Utrecht ontboden waar ze te horen kreeg dat de melding van Bontrup voor storting van 100.000 ton snel zo snel mogelijk moest worden goedgekeurd. De uitvoerende ambtenaren werden dus door de top van Rijkswaterstaat gedwongen tegen de regelgeving in te gaan en inhoudelijke argumenten waarop tot twee maal toe de aanvraag was afgekeurd, bleken van nul en generlei waarde. In deze opzet is er inmiddels “vergunning” verleend voor de stort van 500.000 ton granuliet.
Michelle Blom zit nog niet zo lang bij Rijkswaterstaat. Haar baan is, volgens Ingrind Koenen in Cobouw, allesbehalve saai. “Dat had ze ook niet gedacht toen ze eraan begon. Ze heeft het afgelopen jaar veel projecten bezocht en kennis gemaakt met veel bouwdirecteuren.” Het lijkt wel een klassieke grand tour; voor een directeur-generaal niet echt een voor de hand liggende start. Maar of de handhavende ambtenaren met deze “verkenningen” veel zullen opschieten? In de zaak van Bontrup heeft ze het in elk geval al te bont gemaakt.
Naschrift 25 februari 2020: Graniet Import Benelux is veroordeeld vanwege illegale stort van granuliet in de Amsterdamse haven. “Bij de behandeling dinsdag bleek dat Graniet Import Benelux sinds begin 2015 vier keer eerder is berispt vanwege verboden stortingen. Toen volgden boetes variërend van 1.500 tot 9.000 euro. Het Openbaar Ministerie wees in zijn strafeis – 50.000 euro boete, waarvan de helft voorwaardelijk – dan ook op de herhaalde overtreding van de Waterwet. „Dit gebeurt om het jaar, om de twee jaar. Dan hoor ik u zeggen dat u bezig bent met beleid om dit te voorkomen, maar vraag ik mij af: hoe kan het dat er dan toch herhaaldelijk incidenten zijn geweest.”” aldus de NRC.
Naschrift 24 september 2020: Minister Cora van Nieuwenhuizen (VVD) heeft Tweede Kamer verkeert ingelicht over de rol van ex-bewindsman Halbe Zijlstra (VVD). Zembla heeft na een WOB verzoek documenten in bezit waaruit blijkt dat de heer Zijlstra heel wat meer heeft gedaan dan een telefoonnummer geven en succes wensen. NRC: “De VVD’er schoof aan bij overleggen met Rijkswaterstaat en het ministerie. Ook zette hij via e-mails en appberichten druk op topambtenaren om een beslissing te forceren.
Zo mailt Zijlstra in de zomer van 2019 dat de zaak „binnenkort ook impact [zal] hebben op de wegenbouwsector in Nederland, aangezien Bontrup [een] groot deel steenslag levert voor het asfalt”. Als Bontrup nergens granuliet mag storten, kan het ook niet het belangrijkste basismateriaal voor asfalt verwerken. Daarop adviseert een medewerker van Rijkswaterstaat Bontrup dit argument te gebruiken in gesprekken met het ministerie om alsnog toestemming te krijgen voor de stort.”
Als afdeling Zuid van Rijkswaterstaat bij de vaststelling blijft dat er geen juridische grondslag is voor het storten, komt Zijlstra weer in actie: “Daarop appt Zijlstra de hoogste baas bij Rijkswaterstaat, Michèle Blom: „de granulietzaak leek opgelost, maar ettert helaas nog steeds door”. Zij meldt hem een dag later dat de kwestie geregeld is. [..] Als de stort niet lang daarna begint en handhavers monsters nemen van het granuliet, meldt Zijlstra zich weer bij Blom. „De soap rond granuliet blijkt nog steeds niet afgerond.” „[…] een subtiele benadering lijkt bij deze handhaver(s) niet te werken. Ik hoop dat je hier wat aan kan doen.”” Je hebt er geen hoogleraar voor nodig om te weten dat hier de regels met voeten zijn getreden, of “oninteger” is gehandeld.
Naschrift 28 mei 2024. Zembla wint hoger beroep en rectificatie kan worden teruggedraaid. - De theekransjes bij het Commissariaat voor de MediaDe aanbestedingsregels zijn door het Commissariaat willens en wetens niet gevolgd. De huisadviseur Marja Wagenaar (voormalig kamerlid PvdA) bleek het heel goed te kunnen vinden met voorzitter Madeleine de Cock Buning, die sinds 2014 22 van de 23 opdrachten aan haar bedrijf persoonlijk ondertekende, ter waarde van maar liefst 450.000. Wagenaar zegt te horen tot de “flexibele schil” van het Commissariaat, waarmee tijdens “piekmomenten” “competenties” die in de organisatie niet aanwezig zijn kunnen worden ingezet. Versluierend jargon? NRC zegt er dit over: “Wat haar taak precies is, is lang niet voor iedereen helder. Marja Wagenaar schuift aan bij vergaderingen, mengt zich in discussies. „Wagenaar is geen gewone consultant” – dat constateren verschillende oud-medewerkers – „zij maakt als het ware deel uit van het bestuur”. ” En verder houdt Wagenaar zich bezig met zaken waarvoor al andere medewerkers zijn aangesteld.
Ook landsadvocaat Pels Rijcken laat zich veelvuldig inhuren voor juridisch advies, terwijl het Commissariaat toch echt beschikt over een eigen juridische afdeling. De accountant PWC constateert dat de inhuur van externen sinds 2013 “structureel hoog” is en 20 tot 40% van de personeelslasten uitmaakt! Madeleine de Cock Buning was voorzitter van het bestuur sinds 2013!
Bovendien komen de bestuurders, volgens NRC, steeds minder vaak naar Hilversum. “Werknemers van het Commissariaat ergeren zich ondertussen aan de lege parkeerplekken voor de deur van het pand in Hilversum. Hun indruk: de top is druk met nevenfuncties. De drie commissarissen zijn voor 0,7 fte bij de toezichthouder in dienst, maar laten zich steeds minder vaak op kantoor zien.
Dat wordt bevestigd door de urenregistratie. De collegeleden zijn aangesteld voor 25 uur per week, maar gemiddeld slechts een kwart van die tijd op kantoor. Vooral toenmalig voorzitter De Cock Buning was steeds minder aanwezig: van omgerekend meer dan 9 uur per week in 2014 naar gemiddeld 6 uur per week in 2018 en 2019.”
Om welke bijbanen gaat het dan? NRC is er al eerder in gedoken en heeft er verslag van gedaan. Opmerkelijk is natuurlijk wat de heer Buné uithaalt: “Die is regelmatig op Cyprus voor zijn commissariaat bij een Russisch concern: Mail.Ru Group. Het is het grootste internetbedrijf van Rusland, eigenaar van VKontakte, het Russische Facebook. Mail.Ru heeft belastingconstructies via Cyprus, de Britse Maagdeneilanden en Nederland lopen.” Dit bedrijf kwam in opspraak tijdens het onderzoek naar de rol van Facebook in het Cambridge Analytica schandaal. Maar De Cock Buning zit betaald veel in Brussel voor High Level Expert Group on Fake News and Online Disinformation. Met medebestuurder Buné moet zij wel goed inzicht hebben gehad in de producenten van nepnieuws. Ook blijkt Buné eerder berispt door de Accountantskamer vanweg “onzorgvuldig” en “ondeskundig” handelen. En dan maar externen inhuren vanwege “unieke expertise”.
Nu is het sprookje bijna uit en gaat Wagenaar tot slot voor 50.000 euro op zoek naar een opvolger van De Cock Buning, wier termijn op 1 juli 2019 afloopt. Maar dat project is inmiddels stopgezet. Hoe nu verder? Gewoon, zoals men gewend is dat te doen in deze kringen “Hamer, partijgenoot [ook voorzitter van de SER] en goede bekende van Wagenaar, leidt momenteel de sollicitatiecommissie voor de opvolging van De Cock Buning.” aldus NRC. De Cock Buning wordt Netflixlobbyist in Europa, Afrika en het Midden-Oosten. Welkom in de microkosmos van bestuurlijk Nederland. - 27 december 2019. Hoe we de stikstofcrisis in zijn gerommeld.NRC publiceert een artikel over PAS: Programma Aanpak Stikstof, dat de problemen die al in 2008 volop duidelijk waren zou hebben moeten oplossen. Maar dat had meer weg van het ophouden van de schone schijn. Als het in 2015 in werking treedt is Sharon Dijksma (PvdA) laaiend enthousiast over de “pragmatische samenwerking” met de landbouworganisaties (lees LTO) en het succes dat deze samenwerking bekroond: PAS.
Het begon al in 2008 toen werd geconstateerd dat natuurwaarden en landbouwontwikkeling niet meer met elkaar in overeenstemming te brengen waren vanwege de uitstoot van amoniak. Commissies en taskforces moeten onderzoeken hoe de plooien kunnen worden gladgestreken. Hoe dat in de toekomst zal gaan wordt duidelijk als in het nieuwe kabinet Rutte I het ministerie voor Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid (LNV) wordt omgevormd in het ministerie voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Staatssecretaris Henk Bleker (CDA)slaat een nieuwe weg in. Hij bezuinigt 60 percent op natuurbeleid en vindt dat 600.000 ipv 700.000 hectare natuurgebied wel genoeg is. Wageningse wetenschappers concluderen later dat het sociale contract, kenmerkend voor het Nederlandse natuurbeleid, was opgezegd.
Bleker blijkt het goed te kunnen vinden met LTO-er Albert Jan Maat. “De frequentie van hun contact neemt toe wanneer de stikstofcrisis de landbouw treft. De boeren beseffen dat ze deel zijn van het probleem, maar willen ook graag invloed op de oplossing. En dat lukt beter in een informele setting.” Welke kant het wat de LTO betreft op moet is duidelijk: “Schenk en Maat hebben van de achterban een duidelijke opdracht meegekregen: probeer er zoveel mogelijk ontwikkelingsruimte uit te halen. Ruimte dus voor nieuwe stikstofuitstoot, zodat veehouderijen kunnen uitbreiden. En dat ze daar iets tegenover moeten zetten, begrijpen de LTO’ers ook wel. Ze bespreken verschillende maatregelen: aangepast veevoer met minder eiwitten, uitgereden mest verdunnen met water, en duurzamere technieken inzetten, zoals luchtwassers in stallen. Het ministerie en de boeren worden het eens. De landbouw belooft zich in te spannen om 10 kiloton stikstof minder te produceren in 2030. In ruil daarvoor mogen de boeren vast 5,6 kiloton extra uitstoten; per saldo wordt de reductie dan 4.400 ton.”
Bleker maakt de afronding van het akkoord niet meer mee; het kabinet valt. Sharon Dijksma neemt het stokje over en in 2014 volgt een overeenkomst waarin wordt afgesproken dat 56% van de “ontwikkelruimte” die beschikbaar komt door PAS door de landbouw mag worden ingevuld.
De natuurorganisaties zijn niet blij, maar schikken zich uiteindelijk doordat er een leuk bedrag voor de natuur in het vooruitzicht wordt gesteld. Maar na de bezuinigingen van Bleker is dat eigenlijk een sigaar uit eigen doos. Boeiend is het geciteerde oordeel van een ambtenaar: “Ze zijn erin geluisd. Het was een manier om ze de mond te snoeren. Ze zijn met een beroep op ‘fatsoen’ en ‘het poldermodel’ het complot ingetrokken.”
De afspraken liggen er; maar is het uitvoerbaar? Er zijn 161 Natura 2000-gebieden en de gevolgen van de afspraken moet per natuurgebied in kaart worden gebracht. Dan begint het ongemakkelijk te worden. Ecologen moeten met hun gebiedsanalyses wel in de pas blijven lopen. Ambtenaren lezen en kijken mee en manipuleren op verschillende manieren om conclusies in de gewenste richting te sturen. Niet vanwege expliciete instructies, maar welke kant het op moet is wel duidelijk. “Ambtenaren hebben voor zover bekend niet expliciet de instructie gekregen om ecologen onder druk te zetten. Op het ministerie was simpelweg duidelijk wat de prioriteit was van het PAS – economische ontwikkelruimte creëren – en daar moest naartoe gewerkt worden, aldus een betrokken ambtenaar. „Je werkt toch voor de staatssecretaris.” Volgens een ecoloog was het „duidelijk dat de druk van boven kwam”.”
Kritische geluiden over PAS zijn er volop zoals de “commissie voor de milieu-effectrapportage (MER), een onafhankelijk orgaan dat milieugevolgen van overheidsprojecten in kaart brengt”. Ook de Adviescommissie Versnelling en Verbetering Besluitvorming Infrastructuur meent dat het allemaal veel te positief wordt voorgesteld en voelt de druk uit het ministerie. Ook het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) komt met kritische noten. Het mag allemaal niet baten want op 16 april 2014 weet Sharon Dijksma de Tweede Kamer met gemak te overtuigen. Het enige tegengeluid komt Esther Ouwehand van de Partij van de Dieren. Die voorspelt dat PAS schipbreuk zal leiden bij de Raad van State, maar Dijksma zegt haar zorgen niet te delen. Deze voorspelling was Ouwehand waarschijnlijk ingefluisterd door Valentijn Wösten. Dat zou je kunnen concluderen uit het artikel van Meeus over de outsiders die de politieke agenda in 2019 kaapten. “Het interessante was: kort nadat toenmalig Kamerlid Diederik Samsom met een CDA-collega het principe van de PAS-stikstofregels in 2009 ontwikkelde, mailde Wösten hem een voorspelling. En de ironie was: het was precies de analyse die in mei door de Raad van State werd erkend: Samsoms aanpak was „strijdig met het Europees recht”, mailde hij de latere PvdA-leider 24 december 2010.”
Meeus laat zien dat de uitspraak van de Raad van State over de zaak aangespannen door Wösten die leidde tot de stikstofcrisis vooral te danken is aan de politieke overmoed bij het CDA en de VVD tijdens de formatie in 2017. Daardoor werd Rutte III in 2019 gedurende langere tijd handelingsonbekwaam en zocht men tijd in het benoemen van commissies en studies. “Na Wöstens zege bij de Raad van State hoorde je al in juni onderhands van ambtenaren en coalitiepolitici welke oplossingen er waren, zoals het verlagen van de maximumsnelheid en krimp van de veestapel. Maar zoals eerder bij het klimaat kon de coalitie de politieke werkelijkheid wéér niet aan. Dus vormde minister Carola Schouten (Landbouw, CU) eerst ambtelijke crisisteams en toen de commissie-Remkes. Tijd kopen.” Hoe de crisis voorlopig toch werd bezweerd? Lees Meeus! Hij laat prachtig zien hoe de klimaatcrisis FVD aan de overwinning hielp, hoe Otten uit FVD werd geknikkerd en hoe zijn fractie in de Eerste Kamer de stikstofspoedwet door het parlement hielp.
Naschrift juni 2020: Het eindrapport commissie Remkes Niet alles kan overal is gepresenteerd. Het geeft ook een reconstructie van het rekken en strekken beleid van de overheid. - 16 december 2019. Een uitstapje naar de wetenschapNa een jaar onderzoek is de universiteit Leiden eruit: de in hoog tempo publicerende Lorenza Colzato heeft het met haar onderzoek vaak niet zo nauw genomen. De psychologe ontkent vanzelfsprekend alles en vindt dat zij als zondebok wordt opgevoerd om fouten van anderen te verhullen. Lees meer over deze affaire in NRC en het universiteitsblad Mare. Na afgang van Diekstra en de affaire van Diederik Stapel zou je denken dat psychologen hun les wel geleerd hebben. Niet dus! Waarom? Een suggestie die interessant is en veel zegt over moderne wetenschapsbeoefening: “Misschien dat door de populariteit van psychologie het celebrity-gehalte van onderzoekers groter is, en dat daardoor ook de verleiding groter wordt dan voor bijvoorbeeld wiskundigen. Maar dat is vooralsnog slechts een hypothese.” Vraag je je af “waar gaat die hypothese over”, lees dan het artikel Radicaal transparant, graag uit Mare.
Maar andere integriteitsproblemen gaan ook niet aan de wetenschap voorbij. Wat dacht u van de “acht voor een nacht”. Een levenslustige hoogleraar arbeidsrecht opende voor zijn medewerkers en studenten geheel nieuwe wegen naar wetenschappelijke resultaten. Maar wat wil je ook als je de hele dag bezig bent met grensverleggend onderzoek, aanpalende onderzoeksdomeinen betreedt en thema’s multidisciplinair aansnijdt. Bij zoveel grensverkeer wordt ook de grens tusen grensverleggen en grensoverschrijden gemakkelijk verlegd (of, zegt u het maar, overschreden).
Naschrift 23 december 2019: NRC ziet hier de contouren van wat een structureel probleem mag worden genoemd? Het begint met liefde op en voor het werk. Daarna gaat dus geregeld fout, ook als men zelf al weet waar de problemen schuilen. Colzato zei bv. in 2005 nog tegen Mare: “We proberen ons werk en privé-leven ook te scheiden, we willen samen ook relaxed sporten en naar een restaurant ga.”
Naschrift 3 november 2020: In Amsterdam hebben ze hun eigen versie van docenten die graag grenzen overschrijden. NRC heeft in de zomer van 2020 een zaak aangezwengeld over een docent aan de Universiteit van Amsterdam die zich langdurig misdroeg zonder dat met meldingen daar een eind aan kon worden gemaakt. Nu bericht NRC dat na onderzoek door de UvA zij het ook door hebben; ze hebben het zelfs opgeschreven in een rapport. “De Universiteit van Amsterdam (UvA) heeft jarenlange klachten van studenten over grensoverschrijdend gedrag door een docent onvoldoende serieus genomen. Bovendien gaf de decaan van de faculteit van de opleiding „onvoldoende blijk” zorg te hebben voor de sociale veiligheid van studenten.”
Naschrift 24 oktober 2022: Opnieuw hoogleraar in Leiden in opspraak. - 17 juli 2019. Het Commissariaat voor de Media.Het Commissariaat voor de Media blijkt als toezichthouder alle kwalen te bezitten die zij moet voorkomen in het mediabedrijf.
Het begint allemaal met Dwergwerpen van Eric Eljon, een roman die een onthullende kijk wil bieden in de Nederlandse televisiewereld. De personages zijn verzonnen, maar wel beoogd als waarheidsgetrouw. “Iedere gelijkenis met bestaande personen is volstrekt toevallig, maar als geen enkele (oud-)journalist of (voormalig) omroepmedewerker zichzelf in één van de personages herkent, dan zouden we toch diep teleurgesteld zijn.”
Eljon is de één van de drie bestuurders van het Commissariaat en wordt direct op non-actief gesteld.
Gelukkig is NRC in dit dossier gedoken en doet verslag van een nieuwe groepje sneue bestuurders. - 27 juni 2019. Vriendjespolitiek of de Limburgse Kermis.De banencarousel draait in Limburg op volle toeren. De NRC dook in dit dossier en komt tot de conclusie dat het pover gesteld is met de mores van politiek en bestuur in Limburg. “Het provinciebestuur van Limburg heeft de afgelopen jaren aanbestedingsregels en de eigen gedragscode geschonden bij het op grote schaal uitdelen van betaalde klussen en banen aan gewezen politici. De procedures waren niet transparant en afspraken over de beloning geheim.
Geen enkele andere provincie schakelde in de onderzochte periode (2015-2018) zoveel oud-politici in. Het gaat om 31 voormalig ministers, staatssecretarissen, Kamerleden, gedeputeerden, burgemeesters en wethouders. Zij kregen 46 kleine en grote opdrachten: als adviseur, lobbyist of ambassadeur. Daarmee was bijna 2 miljoen euro gemoeid.
De´bijklussers’ voor de provincie Limburg zijn onder meer oud-gedeputeerde Antoine Janssen (PVV), oud-staatssecretaris Joop Atsma (CDA), oud-minister Maxime Verhagen (CDA) en oud-staatssecretaris René van der Linden (CDA).”
Naschrift 14 februari 2020: NRC meldt dat de provincie Limburg een aantal functies van de klussende oud politici opheft
Naschrift 23 mei 2020: NRC over detaillering van de ruimte-voor-ruimte regeling na de varkenspest waar oud CDA-er Driessen centraal staat.
Naschrift 25 mei 2020: NRC over rapport van Zuidelijke Rekenkamer die naar aanleiding van de artikelen van NRC en de Limburger zich ook heeft gebogen over het bestuurlijk gedrag in Limburg. NRC: “De rekenkamer onderschrijft in grote lijnen de bevindingen van de kranten, na onderzoek van 56 dossiers uit de periode 2015-2019. Bij de helft ging het om één-op-één gunningen van een opdracht, benoeming of voordracht. In de regel was het iemand uit het netwerk van Gedeputeerde Staten (GS), het dagelijks bestuur van de provincie. Ambtenaren wisten vaker niet „hoe de bewuste personen in beeld waren gekomen”, staat in het rapport.”
Naschrift 12 november 2022. NRC ontmaskert Van der Linden als “nuttige idioot” die zich liet fêteren door het Kremlin. De Volkskrant bericht ook. - 16 mei 2019. Wederom stinkt het bij de mestverwerking nu bijkt dat mestfabrieken chemisch afval bijmengenNRC beschikt over vertrouwelijke rapporten waaruit blijkt dat de “oplossing” van het mestprobleem zelf weer een probleem is geworden. De milieuvriendelijke oplossing van co-vergisting, waarbij mest wordt gemengd met maisafval, schillen of gras lijkt een weg om chemisch afval te lozen. In tien jaar tijd is er inmiddels ook al een kwart miljard aan subsidies gegaan naar 115 co-vergisters.
“Het enthousiasme [van gedeputeerde Hubert Mackus, CDA over een nieuwe fabriek Chemelot nabij Sittard en Geleen] is opmerkelijk omdat de overheid al jaren weet dat op grote schaal fraude wordt gepleegd met co-vergisters. Dat staat in een alarmerend rapport uit november 2016, dat NRC recent verkreeg met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Het rapport ‘Co-vergisting: duurzame energie of afvallozing?’, waaraan Openbaar Ministerie, politie en enkele provincies meewerkten, concludeert dat het bij „co-vergisting al lang niet meer alleen [gaat] om het duurzaam opwekken van energie. Het gaat ook om geld; om veel geld.” De fraude met subsidie en afval is omvangrijk en structureel.”
“Bij co-vergisting komen twee fraude-gevoelige sectoren samen: afval en mest. Beide kenmerken zich door een keten van handelaren, transporteurs en andere tussenpersonen die samenwerken en samenspannen.”
Er zijn dus problemen met verschillende categorieën milieu; die moet je sowieso niet met elkaar vermengen. Houdt het criminele milieu weg bij het oplossen van milieuproblemen. En dan ook nog een “fraude-gevoelige” sectoren subsidiëren? - 28 april 2019. Hoe PVV-er Van Dijk de campagne van de partij met 1 lid in Zeeland financierde.Van Dijk blijkt een voorbeeldexemplaar van hoe het niet moet. Niet dat het om grote bedragen gaat, of heel doortrapte constructies. Nee, dit is banaal gerommel waarvan het dagelijks leven doorregen is: vriendjespolitiek, declareren, met potjes schuiven, noem maar op. “Achter de schermen zien partijgenoten een andere Peter van Dijk. Die bedenkt listige financiële constructies, neemt gezinsleden in dienst op kosten van de provincie en financierde de PVV-verkiezingscampagne voor de Provinciale Staten van 2015 met gemeenschapsgeld dat daarvoor niet gebruikt mocht worden.” En wie er iets van zegt, krijgt te maken met Van Dijks intimiderende kant.
De PVV en Wilders weten ervan, maar uiteindelijk gebeurt er niets. “Alleen als er strafbare feiten aan het licht komen, wil Wilders afstand nemen van zijn eerste man in Zeeland. Het is een geschiedenis met alleen maar verliezers, zucht oud-penningmeester Roland de Wit. „Ik schaam me enorm dat ik er onderdeel van ben. Dit is weer PVV van de bovenste plank. Zó slecht voor het imago van onze partij.”” - 27 april 2019. Rechter vindt zaak over Duthler voldoende onderbouwdWaar gaat dit over? Follow The Money onthulde 24 september 2018 dat mevrouw Duthler van de VVD in de Eerste Kamer voor een wetsvoorstel (Wmo) had gestemd waarin adviezen van haar eigen bedrijf waren opgenomen. Met een meerderheid van 1 stem was haar stem vóór dus van grote betekenis.
Er zijn ook vragen over een onderhandse automatiseringsopdracht in 2004 van de belastingdienst bij Duthler. Het ging om een bedrag van 8,9 miljoen euro. Over de eerste zaak zijn de deskundigen die FTM raadpleegde het wel eens: ” ‘Dit is natuurlijk niet goed,’ zegt Wim Voermans, hoogleraar Staatsrecht aan de Universiteit Leiden. ‘Dit is de slager die zijn eigen vlees keurt,’ concludeert Muel Kaptein, hoogleraar Integriteit aan de Erasmus Universiteit. ‘Dit kán gewoon niet’, zegt Karin Ingelse, eigenaar van het bedrijf Integriteits.nl, dat integriteitstraining geeft aan (vaak lokale) bestuurders en ambtenaren. ‘Dit is volstrekt fout.’”
Het tijdschrift Quote had naar aanleiding van het artikel van FTM het over “schimmig zakendoen” en dubbele petten”. Mevrouw Duthler spande een rechtzaak aan ter rectificatie. Maar de rechter ziet daar geen reden toe. - 5 maart 2019. Na jaren onderzoek een aangifte tegen zorggroep AlliadeValsheid in geschrifte is waar het hier om draait. “De inspectie onderzocht “drie omvangrijke transacties” van Zorggroep Alliade en de Freya Groep in de periode tussen 2008 en 2016. Ondernemers in holding Freya Groep worden ervan beschuldigd via nepfacturen geld te hebben gekregen voor winsten die ze door de verkoop van een ander bedrijf waren misgelopen.” Meer hieronver in NRC
- 15 februari 2019. Lokaal bestuur in de knelIn Rotterdam is de poging de angel te halen uit een kritisch rapport over de verliezen bij het Schiekadeblok uitgelopen op een affaire die het lokale bestuur er weer eens gekleurd op zet. Met het aftreden van wethouder Visser blijkt de affaire rond het lekken van stukken bepaald niet tot het verleden te behoren. Maar zoals vaak met dit soort zaken verplaatst alle aandacht zich naar de affaire en blijft de aanleiding bijna onbesproken. En die is meer dan een discussie waard. “Het politieke debat gaat vooralsnog ook voorbij aan de inhoud van het Rekenkamerrapport: bestuurlijk falen ten koste van overheidsgeld en de druk en de valkuilen binnen de ambtelijke cultuur. De gemeenteraad is herhaaldelijk onjuist en onvolledig geïnformeerd over de risico’s.” Rotterdam, de stad die iets schijnt te hebben met woorden en daden, moet, voor de daad bij het woord wordt gevoegd, er eerst voor zorgen dat de woorden gaan over datgene wat er echt toe doet.
- 22 november 2018. Een gebureaucratiseerd milieuprobleem: het ontgassen van binnenvaarttankers.Rik Oerlemans meldt in de NRC dat de rijksoverheid volledig faalt bij de aanpak van het ontgassen van de tanks door binnenvaartschippers. Daarbij komen gevaarlijke stoffen als benzeen vrij. “Door nalatigheid van de overheid is een bestuurlijk labyrint geschapen waarin varend ontgassen verboden lijkt, maar niet bestraft wordt. Een oplossing is ver weg. Intussen gaat het ontgassen gewoon door.”
“Alle partijen zijn het erover eens dat varend ontgassen gestopt moet worden. Door pure nalatigheid heeft het bevoegde gezag het meest bureaucratische milieuschandaal van Nederland gecreëerd. In onze buurlanden geldt al geruime tijd een nationaal verbod; in Duitsland zelfs al sinds 2012.” Duitse tankers komen daarom naar Nederland om vlak over de grens te ontgassen. Een nieuwe vorm van toerisme? - 21 november 2018. Ambtenaren van het Rijk geregeld onder druk gezet om integriteit even buiten de deur te zetten.Volgens de NRC blijkt uit een onderzoek van het FNV onder ambtenaren dat één op de zes ambtenaren wel eens onder druk is gezet om minder dan integer te handelen. “In 68 procent van de gevallen waren het leidinggevenden die de ambtenaren onder druk zetten, blijkt uit de steekproef. De acties zouden volgens de ondervraagden “gevolgen hebben voor het publieke of maatschappelijke belang”. Zo waarschuwen zij voor de verspreiding van onjuiste informatie, waar vervolgens beleid op gebaseerd wordt.
Ook leidt het probleem tot psychische klachten onder de ambtenaren die onder druk gezet worden. Zij hebben last van stress, angst of schuldgevoelens. Ook zegt meer dan de helft van de respondenten die te maken heeft gehad met het probleem, dat zij zich “in hun professionaliteit voelen aangetast”.” De ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken zouden de lijst met overtreders aanvoeren.
Naschrift 7 november 2019: Ambtenaren zijn soms zelf de bron van onjuiste of vertekende informatie. Neem de ambtenaren van het ministerie van Justitie die in het overzicht van criminaliteit onder asielzoekers bewust de categorie overig gebruikten om zware misdaden aan het oog te onttrekken. Het kostte staatssecretatis Harbers zijn baan. De NRC bericht erover. Lijstjes maken en toptiens opstellen is minder onschuldig dan je op het eerste gezicht zou denken.
Naschrift 28 januari 2020: “Onder druk van de top van de Inspectie voor Justitie en Veiligheid werden jarenlang onderzoeksresultaten aangepast. Dat meldt het AD dinsdag op basis van bronnen binnen en rond de inspectie. Daardoor werd door de inspectie gevoelige informatie achtergehouden voor de Tweede Kamer.” NRC neemt dit bericht over van het AD en vermeldt er direct bij dat een andere inspectie, die van Onderwijs, ook niet lekker in zijn vel zit. “Eind vorig jaar kwam een andere inspectie in het nieuws toen bleek dat de Inspectie van het Onderwijs buiten haar bevoegdheden trad. Die inspectie leed aan „tunnelvisie” in haar onderzoek naar het Cornelius Haga Lyceum in Amsterdam, concludeerden vier hoogleraren onderwijsrecht na onderzoek van NRC.” - oktober 2018. Linkse presidentskandidaat Melenchon diskwalificeert zich volledigDeze Franse politicus staat onder verdenking van gesjoemel met campagnegelden in de verkiezingen van 2017. De NRC bericht dat hij problemen heeft met zijn driftcontrole als justitie op zijn partijkantoor huiszoeking wil doen. Zijn “vriendin” heeft in elk geval goed van de camgpagnevergoedingen geprofiteerd.
- 16 oktober 2018. Het OM heeft ook haar zwarte schapenBij het OM Zeeland West-Brabant verdwijnt de top nog dit jaar. NRC bericht dat volgens een onderzoek de bedrijfscultuur onder de maat was. Het gaat onder meer om integriteitsschendingen.
Na de affaire bij het OM in Rotterdam zijn alle parketten tegen het licht gehouden. “In Breda mochten werknemers anoniem met briefjes hun zorgen uiten. Meer dan dertig personeelsleden kwamen met klachten. Uit een nu gehouden enquête blijkt dat werknemers spreken over ‘een verrotte cultuur’. Men heeft geen fiducie in het onderling verdeelde eigen bestuur van het parket.”
20 november 2018: Bij afscheid van mevr. Nooy, de afgelopen acht jaar portefeuillehouder integriteit bij het OM, wijst zij op de “angstcultuur” bij het OM. Verder: “Nooy zegt bij het uitoefenen van haar portefeuille geregeld weerstand uit de eigen organisatie te hebben ervaren. „Er zijn momenten geweest dat ik wanhopig was en ik heb momenten gekend dat ik het niet meer zag zitten”. Het OM stelde afgelopen zomer na berichtgeving in NRC een onderzoekscommissie in onder leiding van de voormalige procureur-generaal bij de Hoge Raad Jan Watse Fokkens.”
naschrift 25 april 2019: Rapport commissie Fokkens: het ethisch leiderschap bij de leiding van het Openbaar Ministerie schoot tekort. NRC, die de zaak had aangezwengeld, over het resultaat. “Veel gesprekspartners hebben er bij de commissie op aangedrongen ook met algemene aanbevelingen te komen om de ‘angstcultuur’ te doorbreken binnen het OM (5.000 medewerkers). Fokkens zegt dat er „omvangrijke” problemen zijn die wel per parket verschillen. „Het gegeven dat onvrede, roddels en lekken vanuit de organisatie uiteindelijk via de pers naar buiten zijn gekomen […] illustreert dat het zelfreinigend vermogen van de organisatie niet toereikend is.”” - september 2018. Nieuwsuur schudt het UWV wakker: duizenden Polen frauderen met uitkeringen.Met behulp van tussenpersonen maken vele Poolse gastarbeiders misbruik van de werkeloosheidsuitkeringen die de UWV verstrekt. “Uit een interne, niet openbare, steekproef van uitkeringsinstantie UWV zou blijken dat 30% van de Poolse werklozen met tussenpersoon en uitkering fraudeert. In totaal gaat dit om een kleine 3000 mensen.” aldus het FD.
Het bijzondere van dit geval is dat het UWV al sinds 2012 op de hoogte is van de malversaties. Zeker als je bedenkt dat in 2013 aan het licht kwam dat Bulgaren op grote schaal misbruik maakten van toelages en toenmalig staatssecretaris Weekers maar moeizaam op goede antwoorden kon komen om dit echec te verklaren. Eén van de makers van de toenmalige documentaire kijkt terug: “Ondanks de grote aandacht toen, is er volgens hem niet veel veranderd bij de overheid, zoals nu weer blijkt. “Het besef bij overheidsinstanties is onvoldoende ontwikkeld. De basisadministratie blijft blijkbaar liever bovenop hun informatie zitten.” Bijvoorbeeld het delen van adresgegevens zou fraude al aan het licht moeten brengen. “Iedereen zit op zijn eigen informatie en die willen ze niet uitwisselen. Het zou me ook niet verbazen als over een paar maanden, of een jaar, weer zoiets gebeurt.”
8 oktober 2018: Het UWV controleert volgens Nieuwsuur helemaal niet of iemand is ontslagen of zelf ontslag heeft genomen. Resultaat naar VK:”De uitkeringsinstantie UWV keert werkloosheidsuitkeringen uit aan werknemers zonder na te gaan of ze zijn ontslagen. Met name arbeidsmigranten uit Polen, Turkije en Marokko, die zelf ontslag nemen, zouden zich schuldig maken aan deze fraude.”
Het meest opmerkelijke is natuurlijk dat het UWV nauwelijks geïnteresseerd lijkt in het opsporen van fraude. René Veldwijk, de bouwer van het computersysteem waarmee wordt gewerkt, heeft dat tot zijn verbazing geconstateerd. Maar dit kan allemaal nog worden rechtgetrokken. “Een beetje goede programmeur heeft in een halve dag alle gekke gevallen sinds 2006 in een overzichtje staan. Dan kan handhaving gaan bellen.” “Het goede nieuws is dat het UWV heel veel fraude kan opsporen, deze fraude is met terugwerkende kracht op te sporen tot 2006. Als het kabinet nog een meevaller wil, moeten ze goed in het systeem van UWV duiken.””. Maar zonder een “cultuuromslag” -eufemistisch uitgedrukt- zal er bij het UWV weinig gebeuren.
11 oktober 2o18: Het klassieke politieke antwoord via Koolmees: er komt een extern onderzoek naar de uitkeringsinstantie UWV. Het FD: “Weliswaar heeft het UWV in de periode 2011 tot 2017 tientallen onderzoeken gedaan naar de risico’s op uitkeringsfraude door arbeidsmigranten, maar veel aanbevelingen die daaruit zijn gerold om de procedures aan te scherpen leidden niet tot structurele aanpassingen. Dat gebeurde tegen de achtergrond van een ‘zwaar onderbezette UWV’, aldus Koolmees.” Maar het UWV was speelde ook in de hoogste liga bij de ICT mislukkingen van de Nederlandse overheid. - juli 2018. Commissie Sorgdrager over de Fipronil-affaire van voorjaar 2018.De ombudsman van de NRC kijkt terug op de berichtgeving van zijn krant over deze affaire. De NVWA is de controlerende instantie die zou goed als alles fout doet, de media die met plezier te term “gifeieren” vormen, de kippendrift bij de Kamerleden om alles tot op de bodem uit te zoeken. Het ziet eruit als een draaiboek van “het schandaal”. Maar ook hier weinig aandacht voor de twee mannen die het “wondermiddel” tegen bloedluis in de handel brachten en de kippenboeren die maar al te graag in het “wonder” geloofden.
- juni 2018. Een aantal vmbo scholen in Maastricht blijkt het niet zo nauw te hebben genomen met de schoolexamens met als gevolg dat 354 leerlingen hun diploma niet hebben behaald.De beschuldigende vinger wijst in de bekende richtingen: besturen en controlerende instanties. VK: “Falend bestuur en een toezichthouder die uitgaat van vertrouwen. Dat is de conclusie na het examen-echec op het VMBO Maastricht. De gedupeerde leerlingen hebben er weinig aan.”
Maar over de docenten en medewerkers hoor je niets. Toch zijn er vermoedelijk heel veel (honderd?) docenten die de verplichte schoolexamens niet hebben afgenomen (PTA), die ervan wisten, die de andere kant op keken, collega’s er niet op hebben willen aanspreken etc. etc. Ook de administratie heeft tekortkomingen moeten zien. Er waren genoeg klachten van ouders, maar iedereen ging gewoon door met wat als staande praktijk werd gezien. Besturen en toezichthouders hebben inderdaad gefaald, maar docenten en administratie hebben de “overtredingen gepleegd”. Dat de minister daarom de organisatie niet meer vertrouwd is logisch. In een brief van de school aan de leerlingen staat dat zo: “Wij begrijpen dat het heel zuur is dat al die onderzoeken zo lang duren, maar zoals de minister telkens zegt: zorgvuldigheid voor alles“. In de brief wordt ook verteld wat de school heeft ondernomen om met de minister tot een regeling te komen. “We hebben keihard gewerkt” en “dat moet ook, want iedereen vindt het verschrikkelijk dat jou dit is overkomen.” Maar dat dit de leerlingen is overkomen omdat de schoolmedewerkers blijkbaar jarenlang te lui waren om hun verplichte taken uit te voeren en hun “verantwoordelijkheid te nemen” – ja, dat inzicht is blijkbaar nog niet doorgedrongen.
Louis Hoeks gaat in het FD onder “Haagse zorgen over Maastrichtse pijn” in op dit echec. Is het meer dan een provinciaal drama? Is het een gevolg van grootschaligheid door fusies en reorganisatie waardoor bovendien de koepelorganisatie LVO de enige aanbieder van vmbo onderwijs in Maastricht is geworden? Teveel zelfstandigheid? Wat was de rol van de onderwijsinspectie? Heeft men naar elkaar zitten kijken toen er klachten kwamen en nam niemand zijn verantwoordelijkheid?
Onderwijs, laten we dat niet vergeten, is mensenwerk en de eerstverantwoordelijken zijn toch de docenten die de examens niet afnamen, de cijfers niet in administratiesystemen invulden en alles op hun beloop hebben gelaten. Daar heeft niemand het over.
Naschrift 5 juli 2018: De PvdA zit zwaar in de maag met de bestuursvoorzitter die ook senator is. Lees in VK hoe in de PvdA dit dilemma wordt opgelost. “Door een app-bericht dat PvdA-Kamerlid en oud-partijvoorzitter Lilianne Ploumen donderdag al dan niet per ongeluk aan al haar contacten stuurde, kwam de zaak in een stroomversnelling. Zij schreef aan partijleider Lodewijk Asscher: ‘Lo, we kunnen Postema niet overeind houden. Iemand moet nu bellen dat hij de eer aan zichzelf moet houden. Debat is slechtst denkbare scenario voor ons.'”. Commentaar op methode Ploumen in VK. Meeus op 11 juli 2018 in de NRC over het aftreden van Postema. “Het mag zo zijn dat burgers vinden dat politici bestuurders te vaak beschermen. Maar als partijen hun normen daarom willekeurig aanpassen, alleen om het volksverlangen te bedienen, kennen zij hun laagste instincten meer waarde toe dan de democratische normen die zij behoren te behartigen.
Zeker in de Eerste Kamer zouden ze beter moeten weten.”
Naschrift 7 juli 2018: Het FD wijdt aan ondoorzichtigheid financiën onderwijs een commentaar.
Naschrift 30 augustus 2018: Zelfevaluatie van scholenkoepel LVO pleit het bestuur vrij: er is ons geen signaal bekend; anders hadden we wel ingegrepen, aldus de VK.
Naschrift 4 oktober 2018: Rapport Inspectie: directie en docenten handelden in strijd met examenregels
Naschrift 14 december 2018: Vandaag verschijnen twaalf onderzoeksrapporten over wat mis ging. In NRC al een vooruitblik over wat achteraf nog eens bevestigd wordt wat iedereen eerder al lang wist. “Alleen al het weglekpercentage in Maastricht (46 procent van de pubers week uit naar scholen elders) moest toch alle alarmbellen laten afgaan. Toch liet LVO het gebeuren – net als overheden en andere betrokkenen. Terwijl miljoenen euro’s werden geïnvesteerd in kenniscampussen en campagnes om mensen te attenderen op het plezierige wonen in Zuid-Limburg („Je zal er maar wonen”), liep het imago van de regio door de onderwijsproblemen deuken op. “
Naschrift 6 februari 2020: De Inspectie van het Onderwijs publiceert een onderzoek naar de schoolexamens. Bij ongeveer de helft van alle scholen voldeed het PTA niet aan de wettelijke eisen. Maar de terkortkomingen leiden volgens de Inspectie niet tot problemen bij de examens. “De conclusie van de inspectie komt in grote lijnen overeen met die van een commissie die vorig jaar de kwaliteit van schoolexamens onderzocht, onder leiding van Geert ten Dam, hoogleraar onderwijskunde en bestuursvoorzitter van de Universiteit van Amsterdam. Die commissie constateerde onder meer dat de controle op de kwaliteit van schoolexamens onvoldoende is en dat ze zijn verworden zijn tot een oefening voor het centraal eindexamen. „Er is een kwetsbaar systeem ontstaan met perverse prikkels waaraan zowel de overheid, de inspectie als scholen debet aan zijn”, zegt Ten Dam. Het schoolexamen is bedoeld als wezenlijk onderdeel van het schoolprogramma, waarin scholen hun eigen accenten en onderwijsvisie kwijt kunnen. „Maar de afgelopen vijftien jaar is het dat eigen karakter kwijtgeraakt en zich gaan voegen naar het eindexamen.”” Naar NRC. - 27 januari 2018. Bijna een jaar geleden onthulde Zembla dat het bij zorginstelling Ciran niet zo nauw werd genomen met het declareren. Inmiddels is dit zorgbedrijf en de uitvoerende organisatie TopCare failliet. Maar het investeringsbedrijf NPM Capital speelde volgens Follow The Money een opmerkelijke rol in deze affaireIn FTM beschrijft Eelke van Ark wat zich heeft afgespeeld en op welke wijze NPM Capital bij de zorgverlener was betrokken. Helaas wil deze investeringsmaatschappij van Fentener van Vlissingen op geen enkele manier reageren op de betrokkenheid van NPM bij deze declaratiefraude van vele miljoenen. “Ook de commissarissen en bestuurders van het bedrijf zelf geven niet thuis. De NPM-functionarissen die hun telefoon opnemen, willen niet reageren en verwijzen door naar de curator. Han Schellekens antwoordt op verschillende vragen steeds dezelfde riedel: ‘Ik verwijs u daarvoor graag door naar Kay van de Linde.’ In de consternatie was hij zich blijkbaar niet bewust van het feit dat de bekende crisismanager de zaak al enige tijd eerder had overgedragen aan de curator.”
- 24 januari 2018. De landbouwsector is weer in opspraak. Nu vanwege de fraude met de registratie van het aantal melkkoeien.Volgens het bekende patroon is iedereen verbijsterd en zijn het opnieuw wat “rotte appels” die het voor de rest bederven. De werkelijkheid is waarschijnlijk anders. In de NRC wordt geciteerd uit de brief van de minister. “De koeienfraude lijkt georganiseerd. Zelfs bedrijven die het afgelopen jaar niet eens onder het fosfaatplan vielen, deden mee, „vermoedelijk om collega-melkveebedrijven te helpen een voordeel te behalen”, schrijft de minister in een brief aan de Tweede Kamer. Met de praktijken hielden zich dus niet ‘enkele rotte appels’ bezig, maar naar het zich laat aanzien een flink deel van de melkveehouders.
Het laat opnieuw een hardnekkige cultuur in de sector zien om, waar dat kan, de wet te ontduiken. Toen NRC onlangs grootschalige en georganiseerde mestfraude in het zuidoosten van het land onthulde, bleek al hoe creatief de sector is. Mesthandelaren deden op papier alsof ze (fosfaat in) mest afvoerden, terwijl die in het echt op het eigen land achterbleef. Fraudeurs werden bijgestaan door derden – een adviseur, een laboratorium, een garagehouder, de Rabobank. En ook hier kwam de ontkenning, de verontwaardiging en de verbazing vanuit de sector.” - 6 december 2017. Het WODC -Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum- van het ministerie van Justitie en Veiligheid bleek bij onderzoek naar de effecten van drugsbeleid niet onafhankelijk onderzoek te kunnen doenDit meldt Nieuwsuur, aldus NRC. De klokkenluider “deed in 2013 met haar afdeling onderzoek naar de effectiviteit van het coffeeshopbeleid. De onderzoeksuitkomst relativeerde een voorgenomen beleidswijziging, door te stellen dat de overlast rond coffeeshops beheersbaar was. Dat was een voor toenmalig minister Ivo Opstelten onwenselijke uitkomst. De beleidsafdeling liet de onderzoekers weten: ‘Wij kunnen met wat wij nu hebben niet instemmen.'”
Het probleem van onwelgevallige resultaten van “beleidsondersteunend” onderzoek is al veel langer bekend en zal ook veel breder voorkomen. NRC kijkt verder in de tijd terug. Uit de mond van onderzoekers tekent het op dat ” de verwevenheid van ambtenarij en onafhankelijk onderzoek groter is dan vaak wordt gedacht. Dat ambtenaren meeschrijven aan onderzoeksopdrachten en in begeleidende commissies zitten, vinden ze op zich niet raar: zij zijn meestal immers de opdrachtgever.”
31 oktober 2018: Het rapport is gepresenteerd. De klokkenluider typeert het rapport als “eenzijdig”. Een interview met de klokkenluider in de NRC
8 oktober 2019: Interview met klokkenluider in NRC, die werd afgeluisterd om de bron van het lek naar Nieuwsuur te vinden. - 4 december 2017. de documentaire Beerput Nederland van Wilfried Koomen laat zien hoe de overheid mileufraudeurs in de afvalverwerking al decennia nauwelijks iets in de weg legt. Het lijkt een beetje op het item over de mestfraude, maar dan nog veel groter. Waarom heeft de overheid toch zo’n problemen met het bestrijden van milieucriminaliteit?Er is ook nog een aardige bijrol weggelegd voor Neelie Smit Kroes (VVD) en haar vrienden van TCA. Nee, daar hoorde Jan-Dirk Paarlberg niet bij. Deze goede vriend van Neelie zat in het vastgoed…. De jonge, fris ogende en veelal wegkijkende burgemeester van Delfzijl Ivo Opstelten (VVD) lijkt in bijna niets op de minister die hij nog zou worden, de crimefighter die de bonnetjes niet meer kon vinden.
- 10 november 2017. De NRC is op onderzoek geweest en bericht over mestfraude in Brabant . Conclusie: een falende overheid en een corrupte sector.“Frank Bergs (54) is geboren in het mestland, hier vlakbij, in het dorp Roggel. Hij volgde een technische opleiding en werkte bijna twintig jaar als verkoper voor een mengvoederfabrikant. Toen er meer en ingewikkelder wetten kwamen voor boeren, begon hij voor zichzelf. Inmiddels werken 38 mensen bij dit grootste mestadviesbureau van Nederland. Zijn klanten bezitten samen een kwart van alle Nederlandse varkens en kippen. [..}
Toch hebben tientallen mestbedrijven in deze regio meer op hun geweten dan een administratieve fout. NRC achterhaalde welke bedrijven meermaals beboet zijn door de NVWA, verdacht werden van strafbare feiten en welke zijn veroordeeld door de bestuurs- of strafrechter. Dan blijkt het om 36 van de 56 mestbedrijven en hun eigenaren te gaan. Dat is 64 procent.”
“Ook andere dienstverleners maken de fraude mogelijk. De Rabobank is in deze regio de grootste geldschieter, met meer dan twintig lokale kantoren. De bank bleef ondernemingen financieren terwijl algemeen bekend was dat ze betrokken waren bij mestfraude.
Of neem Laboratorium Roba in het Brabantse Deurne. Het is een van de zes landelijk erkende labs voor het analyseren van mest en het grootste ‘mestlab’ in de regio. Het test de – al dan niet gemanipuleerde – monsters die boeren en transporteurs opsturen.”
“En dan is er nog Linssen in Tilburg, het grootste advocatenkantoor van het mestland. [..] Hoe verweven het kantoor is met de sector, bleek in 2002. In dat jaar zag het Openbaar Ministerie Theo Linssen en Ton van Beek als mogelijke verdachten. De twee ontwierpen volgens het OM een schijnconstructie voor varkenshouders, waardoor die meer varkens konden houden dan wettelijk was toegestaan.Het was volgens het OM een geheim genootschap, dat zichzelf zwijgplicht oplegde, werkte met side letters en de vergadernotulen in een kluis bij de notaris bewaarde. Het OM had de Tilburgse advocaten willen aanpakken wegens deelname aan een criminele organisatie. Door een tekort aan mankracht moest het OM dit plan laten varen, blijkt uit documenten in bezit van NRC.”
Tot slot de reden waarom de fraude met mest hier wordt vermeld.
“De NVWA wilde geen interview geven
We hadden de toezichthouder onder meer willen bevragen over de zeer beperkte inzet van controleurs in het zuidelijk mestgebied. De NVWA liet per e-mail weten: „De informatie ter zake is al publiek beschikbaar.” Verwezen werd naar de aanwezigheid van het hoofd van de divisie Inspectie, Gerben Maij, tijdens een hoorzitting over mestfraude in de Tweede Kamer, afgelopen zomer.
In de hoorzitting zei Maij dat de omvang van de fraude „niet bekend” is bij de NVWA. Wel meldde hij dat bij controles in een kwart van de gevallen zaken niet op orde waren. Wat de Kamer niet te horen kreeg, is dat de NVWA in 2015 een nalevingsonderzoek deed naar de mate waarin mesttransporteurs en -handelaren zich aan de wet houden.
De rapportage met de resultaten is door de NVWA nooit gepubliceerd, hoewel de uitkomst opmerkelijk is: 61 procent bleek de regels te overtredenIn 2016 werd een al begonnen nalevingsonderzoek onder veehouders plots afgebroken. De NVWA zegt „prioriteit [te hebben] gegeven aan andere inspecties”.
13 november 2018: NRC kijkt terug en ziet weinig verbetering. “Nu, een jaar later, zeggen betrokkenen hard gewerkt te hebben om de fraude beter aan te pakken; sommigen zijn er bijna dagelijks mee bezig. Maar niet alle beloften werden ingelost. De landelijke taskforce die de minister aankondigde, kwam er niet. Er zijn nauwelijks extra inspecteurs van toezichthouder NVWA. Fraudeurs kunnen nog altijd subsidies krijgen. Eenvoudiger regels laten op zich wachten. Mestbedrijven zijn nog niet gecertificeerd. Slechts 76 van de 40.000 bedrijven tekenden tot nu toe een gedragscode.” Natuurlijk ligt de oplossing voor de hand. Minder vee! Rij eens door Brabant of Limburg en je ziet en ruikt dat één belang alle anderen ondergeschikt heeft gemaakt. “Volgens het OM is er maar één oplossing: minder mest en dus minder vee. De Rijck: „Er is meer mestproductie dan het land aankan. Ik ben niet politiek verantwoordelijk en ik ben niet deskundig op het gebied van voedselvoorziening, maar gedacht vanuit het strafrecht is de enige manier om mestfraude werkelijk tegen te gaan een verminderde productie van mest. De veestapel zal kleiner moeten worden.””. Maar de SECTOR wil niet. “Heeft de minister het afgelopen jaar wel eens net als het OM gedacht dat Nederland beter af zou zijn met nog minder vee en mest? Schouten: „Dit is een heel politieke discussie. Ik kijk welke stappen ik kan zetten. Als ik nu begin met ‘we gaan de veestapel verkleinen’, dan schieten dit soort discussies weg. Ik krijg dan niet de partijen mee die ik mee moet krijgen. Niet zozeer alleen politiek, maar ook in de sector.”” Wie bepaalt in Nederland eigenlijk het beleid? Zeker in het licht van de volgende opmerking: “Mestfraude is „een veelkoppig monster”, zegt Schouten. Het gaat volgens haar ook om de cultuur. „Een loonwerker in de mest kreeg een verzoek van iemand om iets te doen wat tegen de regels was. Hij zei: ‘Dat doe ik niet’ en die persoon werd gewoon door bijna een hele gemeenschap geboycot. Het is niet alleen een sector, het zit dieper. Dit gaat ook over de verwevenheid van onder- en bovenwereld. Ik heb niet de illusie door op een knop te drukken een heel probleem op te lossen.””
15 november 2018. Dat hier structureel iets mis is blijkt uit de column van Meeus in de NRC. Als beginnend verslaggever schreef hij een stuk over de bodemonderzoeker C. Henkens die al in 1965 het ministerie intern had gewezen op de schadelijke gevolgen voor bodem en klimaat van teveel mest. Meeus nu: “Zijn studies waren bijna twintig jaar genegeerd: het ministerie durfde tot 1984 niet in te grijpen „in de groei van de veehouderij”, want „dat lag heel slecht in de landbouw”. Later bevestigde de Algemene Rekenkamer zijn lezing.”
Na bijna 55 jaar en met de CU aan het bewind op landbouw blijkt dus dat niet de politiek hier het beleid bepaalt. Met de Q-koorts en de mestoverschotten wordt voor particuliere belangen van een kleine groep een hoge maatschappelijke prijs betaald, onder goedkeuring van het ministerie (van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit).
19 november 2018. Een inval van justitie, FIOD, rechercheurs van toezichthouder NWWA bij Bergs Advies, de vermoedelijke spil in de georganiseerde mestfraude. Maar dat zien ze, helaas, zelf blijkbaar anders: “In reactie op het NRC artikel [van vorig jaar, zie boven] vroeg minister Carola Schouten (Landbouw, ChristenUnie) vorig jaar de sector om een plan van aanpak te maken tegen de mestfraude. Hoewel Bergs Advies nog maar net eerder voor mestfraude was veroordeeld, hinderde dat Frank B. niet om in een open brief zijn diensten aan te bieden – om de mestfraude te bestrijden.
Hij wilde het plan van aanpak wel opstellen, schreef hij in een ondertekende brief aan de sector. „Wij hopen zo een bijdrage te leveren aan het verbeteren van de reputatie van de sector.” Hij kon niet genoeg benadrukken „dat Bergs Advies opereert binnen de grenzen van wet- en regelgeving”.”
Naschrift 22 november 2022: Bestuurders Bergs Advies zijn veroordeeld. NRC bericht. - 21 oktober 2017. Over zorgbestuurders die zich als sprinkhanen gedragen en de kunst van het declarerenIn Follow The Money wordt verder gekeken naar de failliete abortusklinieken van CASA en met name de rol van de heer Van Herk. In de Volkskrant is op 7 oktober hier al over bericht.
- 20 oktober 2017. Het Huis van de Klokkeluiders blijkt na meer dan één jaar niets voor elkaar te hebben gekregen.De NRC meldt: “Het Huis voor Klokkenluiders, dat mensen bijstaat die misstanden op het werk melden, verkeert in crisis. In de zestien maanden dat het Huis nu bestaat is nog niet één onderzoek naar een gemelde misstand afgerond.Doordat concrete onderzoeksresultaten uitblijven, houden de misstanden aan en raken klokkenluiders gefrustreerd. Mede om die reden is bestuursvoorzitter Paul Loven vorige week voortijdig opgestapt. Vlak voor zijn vertrek heeft hij met de vier andere bestuursleden voormalig topambtenaar Maarten Ruys gevraagd onderzoek te doen naar de problemen bij het Huis.”
- 7 oktober 2017. Het is herfst en de “gevalletjes” vallen als rijpe appelen uit de boom♠ Bestuurders van woningbouwvereging Vitaal voor de rechter wegens vermoeden van verduisterring en valsheid in geschriften.
♠ Bij Buma/Stemra gaat zo goed als alles fout. Na de fraude met de interne boekhouding (NRC) (FD) is nu de directeur Van Limpt op de bekende wijze in het nieuws van de Volkskrant.
♠ Abortusklinieken frauderen voor miljoenen met verzonnen declaraties. “Casa, de keten van abortusklinieken in Nederland, heeft voor miljoenen zorgverzekeraars opgelicht. Er werden onder meer declaraties ingediend voor behandelingen bij verzonnen patiënten door niet-bestaande specialisten.”
♠ Het Stedelijk Museum Amsterdam houdt kosten van “schenking” buiten de boeken. “Het Stedelijk Museum Amsterdam heeft verborgen gehouden dat het aan een schenker van een grote collectie kunstwerken 1,5 miljoen euro betaalt. Dat blijkt uit onderzoek van NRC.
Het gaat om de Duitse verzamelaar Thomas Borgmann. Juni vorig jaar maakte het Stedelijk bekend 600 kunstwerken van hem cadeau te hebben gekregen. Het museum verzweeg, dat Borgmann een aankoop van zeven kunstwerken als voorwaarde voor de schenking had gesteld. In het openbare jaarverslag over 2016 stonden de aankopen evenmin vermeld.”
12 oktober 2017: NRC weet een heel nieuw licht te werpen op de baan bij het Stedelijk Museum van artistiek directeur Beatrix Ruf, het bijkt een bijbaan - 7 augustus 2017. Het is de zorg die nu de aandacht op zich vestigt.De FD legt onthult het zoveelste zorgdrama in Zorggeld voor een Porsche. “Jarenlang kon een bestuurder van zorginstelling ZSV voor miljoenen frauderen met geld dat eigenlijk bedoeld was voor patiënten. Ondanks signalen dat de man al eerder onrechtmatig geld aan de zorg had onttrokken, kon hij zonder problemen als zorgbestuurder aan de slag.” Het FD pleit voor meer toezicht. Maar het is de vraag of je daar veel van mag verwachten. NRC bericht over een voorzitter van een beursfonds in zonne-energie die eerder veroordeeld was voor oplichting en valshied in geschrifte. Daar zijn nu miljoenen zoek. De toezichthouder is AFM.
- 26 april 2017. VVD worstelt met weer een integriteitskwestie. Dit keer speelt de voorzitter Keizer de hoofdrolOnderzoeksplatform Follow the Money heeft “balsemkoning” Henry Keizer op de korrel genomen en is daarbij op een heel interessante transactie gestuit. Ook VK doet verslag. In de Correspondent wordt alvast het een en ander nagerekend.
- 22 maart 2017. Wederom een klein signaal. Directeur politieacademie commissaris bij commerciele behandelaar van ptss Psytrec.“De directeur van de politieacademie had van de korpsleiding van de Nationale Politie toestemming voor deze nevenfunctie.”. Maar zegt dat alles?
“Hoofdcommissaris Kuijs – jarenlang voorzitter van de raad van korpschefs – raakte eerder in opspraak wegens zijn financiële verdiensten. In 2009, toen hij korpschef van de politie Brabant Zuid-Oost was, werd bekend dat hij naast bijna 9.000 euro aan vaste representatiekosten ook nog eens voor 3.887 euro declareerde aan onder meer stomerijkosten, etentjes en de huur van een smoking. Kuijs is een van de grootverdieners bij de politie. In 2014 bedroeg zijn jaarsalaris bij de academie ruim 211.000, in 2015 185.000. “ - februari-2 maart 2017: Kort, onbeduidend en toch veelzeggend. Jacques Tichelaar stapt op als Commissaris van de Koning. Voordracht familielid voor opknapbeurt van Huize Tetrode werd hem fataal.Lees hier het afsluitende commentaar van Wansink in VK. Het ging om een klusje van rond 3000 euro; het zal niet het geld zijn geweest, maar wel het ritselen, netwerken en fixen dat veel (ex)-politici tot een kunst hebben verheven. Dat is ook Peter Middendorp in VK opgevallen. “Waarom nemen bestuurders grote risico’s voor zichzelf zonder dat zij er zelf noemenswaardig beter van worden? Waarom liegen Opstelten, Rutte en Van der Steur over een bedrag van een oude Teeven-deal als ze er zo goed als probleemloos eerlijk over hadden kunnen zijn?” Verwijzend naar Bas de Haan: “doen bestuurders zulke dingen omdat ze het gewend zijn. En eigenlijk vermoedde ik dat al een beetje. Ze doen het omdat ze het altijd doen. Het is de cultuur. Iedereen doet het.”
- 24 februari 2014: De Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) blijkt in de praktijk geregeld weinig op te leveren door ambtelijke tegenwerking.“Tegenwerking en het achterhouden van informatie komen veel voor, heb ik als onderzoeksjournalist gemerkt. In 2009 werden gevoelige documenten over de brand in het Catshuis, waarbij een schilder om het leven kwam, in het kantoor van de landsadvocaat bewaard in de hoop de stukken aan de WOB te onttrekken. In 2015 kwam het radioprogramma Argos erachter dat een ambtenaar van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in opdracht documenten over onderzoek naar overtredingen van de drank- en horecawet vernietigde. De tsgedachte was: documenten die er niet (meer) zijn, hoef je niet te openbaren.” aldus Brenno de Winter in de NRC.
“De voorbeelden van zulk misbruik van de wet door overheden zijn talrijk in mijn praktijk: het niet overmaken van door de rechter bepaalde onkostenvergoedingen, vertragen, niet motiveren, terzijde schuiven van adviezen van bezwaarcommissies. Wat mij blijft shockeren is de minachting voor de wet die juist bestuurders uitstralen die horen te waken over de rechtsorde.”
Uit een artikel 19 februari 2017 over het verdoezelen van problemen met het persoonsgebonden budget (pgb) in de NRC: “NRC vroeg documenten op over de totstandkoming van het nieuwe pgb. Hoewel de overheid binnen acht weken moet beslissen, deed Van Rijn er bijna een jaar over. Toen bleek dat vele stukken met gevoelige informatie waren achtergehouden, of zo zwartgelakt dat er geen touw meer aan was vast te knopen.
Uiteindelijk kreeg NRC de documenten die door het ministerie waren zwartgelakt of niet werden geleverd ook langs andere weg in handen. Zo werd goed zichtbaar wat Van Rijn wilde verbergen.” - 7 december 2016: Draaideurdonateurs helpen ADDE en IDDE te voldoen aan de subsidievoorwaardes. Het gaat om giften waarvoor echter tegenprestaties worden geleverd.NRC doet verslag. Meer over dit thema in NRC: Anti-EU-partijen zijn goed in misbruiken EU-subsidies. Ook GeenPeil hield zich niet aan de regels, zo blijkt stelt de NRC. Het werpt natuurlijk interessante vragen op: “VNL-Kamerlid Joram van Klaveren zegt niets van de transactie af te weten. ,,Wij hebben geen contact gehad met GeenPeil over de advertentie in De Telegraaf. Het contact tussen GeenPeil en IDDE is destijds tot stand gekomen via UKIP.” Volgens Van Klaveren heeft VNL “nooit een cent gekregen van IDDE”. Redacteur Bart Nijman van Geenstijl wil geen nadere toelichting geven. “We hebben echt geen tijd om ons druk te maken over de antidemocratische pesterijtjes van Brussel”, zo laat hij weten.
Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft de kwestie geen consequenties voor de uitslag van het referendum in Nederland. Dat denkt ook hoogleraar staatsrecht Wim Voermans (Universiteit Leiden). “Je kan niet bewijzen welk verschil deze advertentie heeft gemaakt bij het inzamelen van de handtekeningen. Het enige dat je kan concluderen is dat het geld terug moet naar het Europees Parlement”, zegt Voermans.
Michiel van Hulten van stichting StemVoor denkt daar anders over: “Vier dagen voor de deadline spande het erom of GeenPeil de 300.000 zou halen. Na de advertentie tekenden opeens 170.000 mensen in zo’n twee dagen tijd. De advertentie maakte het verschil. Als die op onrechtmatige wijze werd gefinancierd, dan trekt dat ook de legitimiteit van het hele referendum in twijfel.””
8 december 2016: Europa financiert met subsidies de politici die haar ontmanteling propageren. De NRC bericht.
Update 12 maart 2017: Ook Baudet’s Forum voor Democratie in beeld voor het onterecht ontvangen van Europese subsidies, de zgn “draaideurconstructie”. De NRC: “Dat ACRE Baudet financieel steunde, was niet bekend. In het jaarverslag over 2015, toen het Forum nog een stichting was, staat dat met ACRE is samengewerkt, maar worden geen geldbedragen genoemd. Het Forum schrijft wel „trots” te zijn over „grassroots financiering vanuit de Nederlandse samenleving”. Het ontving 84.473 euro van „1.375 Nederlandse particuliere donateurs”. Nu bevestigt Baudet dat ACRE hem dat jaar ook 25.000 euro ter beschikking stelde. Als tegenprestatie doneerde het Forum 2.100 euro aan ACRE (toen nog bekend als AECR).”
Update 21 maart 2017: Ook het Front Nationale van Le Pen financiert zich op ontoelaatbaar creatieve wijze. NRC: “In Marine est au courant de tout (Marine is overal van op de hoogte) ontrafelen de journalisten Marine Turchi en Mathias Destal de creatieve geldbronnen van het FN.”.
“In 2015 concludeerde het Europese fraudebureau OLAF al dat 29 assistenten van 23 FN-Europarlementariërs niet in Brussel, maar vooral op het partijbureau werkten. Le Pens voormalige rechterhand in dat parlement, Aymeric Chauprade, bevestigt in het boek de praktijken.” (Bericht 1 februari 2017)
“De Franse Justitie heeft op aanreiken van OLAF onlangs twee spookassistenten aangeklaagd, onder wie Le Pens kabinetschef. Le Pen zelf beroept zich op haar onschendbaarheid en weigert tot de Franse parlementsverkiezingen van juni voor verhoor te verschijnen. Volgens Nofri weet zij alles van wat hij een „wijdverbreid systeem van corruptie” noemt.”
upate 25 mei 2017: EY conclueert dat een half miljoen aan subsidie door ENN (Europa van Naties en Vrijheid) verkeerd is besteed. NRC bericht.
Update 15 september 2017: De Europese Commissie zint op actie meldt de NRC.
Update 22 April 2022. Bij de Franse verkiezingen is dit thema, naast het geld dat Le Pens partij in Rusland had geleend, opnieuw in de aandacht gekomen. Voor wie het Frans machtig is: OLAF. NRC bericht naar aanleiding hiervan over misbruik van Europese gelden door politieke partijen. - 19 november 2016: KPMG, belastingontduiking en de rechterlijke macht. Over de schimmige wereld met multinationials, multimiljonairs, belastingadvies en de rechterlijke macht.De NRC doet verslag van een conflict tussen Ad Aerts, Karim Aachboun en Wiebe Cnossen van KPMG Meijburg dat volledig uit de hand loopt.
Over een klacht bij het gerechtshof in Den Haag, waar Van Noorle Jansen van KPMG ook raadsheer-plaatsvervanger is.
“Merkwaardig is dat Verheij tot dit besluit komt zónder kennisname van de elf bijlages bij de klacht van Aerts. Die heeft hij niet ontvangen, zegt hij. Dat zijn bestuurssecretaris Aerts het tegendeel meldde, was „abusievelijk”, schrijft Verheij desgevraagd aan NRC. Ook negeert Verheij het nadrukkelijke verzoek van Aerts om zijn klachtbrief mondeling te mogen toelichten. De president bespreekt de klacht wel met Van Noorle Jansen.
Waarom de president de bijlages niet opvroeg, en niet beide partijen hun verhaal liet doen? Verheij geeft desgevraagd geen duidelijk antwoord. „Ik leg geen verantwoording af voor mijn beslissing en de wijze waarop die tot stand is gekomen.”
Feit is dat de snelle afwijzing Meijburg uitstekend van pas komt in de ontslagzaak tegen Aachboun. Voor die zaak heeft Meijburg topadvocaat Ferdinand Grapperhaus in de arm genomen, bestuursvoorzitter van advocatenkantoor Allen & Overy en hoogleraar Europees arbeidsrecht aan de Universiteit van Maastricht.”
“En om de zaak nog pijnlijker te maken: de boze Wiebe Cnossen, wiens kant het bestuur koos, vertrok dit voorjaar bij Meijburg nadat twee vrouwelijke collega’s intern een klacht indienden wegens seksueel wangedrag op een ski-uitje in Oostenrijk. Daarmee maakte Cnossen het volgens het bestuur echt te bont, blijkt uit een persverklaring. „Wat nu bekend is, past niet binnen de cultuur en waarden van Meijburg & Co”.” - 6 oktober 2016: Reorganisatie bij de Belastingdienst verloopt niet volgens de procedures en een half miljard euro gaat naar de verkeerde bestemmingIn de NRC wordt kort verslag gedaan van het kamerdebat tussen Omzigt en Wiebes, waarbij de laatste moest toegeven dat hij de controle over de reorganisatie bij de belastingdienst volledig kwijt is. “Na afloop ging hij tegenover journalisten nog een stap verder: voor die 500 miljoen euro had hij zelf geen handtekening gezet en dus geen expliciete toestemming geven. Hem was niks gevraagd.”
Redactioneel commentaar NRC.
Verslag VK hier.
Neschrift 27 januari 2017: het rapport ligt op tafel. - 22 juni 2016. De centrale ondernemingsraad van de politie gaf veel geld uit aan de verkeerde zaken:In de NRC wordt een overzicht gegeven van feestlocaties en vergaderplaatsen, van een imago-coach, adviseurs en een reisje richting Curacao, die te luxe, te duur of volstrekt overbodig waren. De Hark Voorbij slokte een groot deel van het budget op. Het doel was “een fris geluid binnen de politie”. Maar het schijnt er allemaal wel wat minder fris aan te te zijn gegaan, zeker gelet op de innige band tussen de voorzitter en de korpschef. “We zijn maatjes geworden” schreef de eerste op de facebook pagina van de COR.
Update 11 augustus 2016: Ondernemingsraad politie kreeg dubbele toelage.
Update 1 november 2016: heeft ex-korpschef Bouman steun verworven voor zijn reorganisatie door COR gunstig te stemmen met ruime middelentoekenning? “De voorzitter van de grootste politievakbond, NPB, Jan Struijs zegt dat uit de nu bekend geworden gegevens „op zijn minst de verdenking ontstaat dat de besluitvorming over de reorganisatie van de politie is besmet”.
De vakbondsman wil weten hoe het kan „dat de top van politie en justitie instemden met de inrichtingsplannen van de Nationale Politie terwijl externe deskundigen, de vakbonden en ook de COR waarschuwden dat de reorganisatie niet goed ging”.
Het vermoeden bestaat dat Bouman met veel geld de steun van de COR heeft gekocht. Eerder werd al bekend gemaakt dat de huidige korpschef Erik Akerboom aangifte heeft gedaan tegen de inmiddels opgestapte voorzitter van de COR, Frank Giltay. „Hij smeet met geld en Bouman was daarvan op de hoogte maar deed niets”, aldus een bron rond het onderzoek.” Meer over de reorganisatie bij de politie –het huis van de politie is een bouwval- in de NRC. “Hoe dit allemaal heeft kunnen gebeuren en wat precies de verhouding was tussen Giltay en Bouman – die nu voor een jaarsalaris van 180.000 euro een vrij betekenisloze adviseur is bij de politie – moet door een nieuw onderzoek worden vastgesteld. Bouman zwijgt al maanden tegenover de pers.”
Update 16 november 2016: Ex-voorzitter COR geschorst op basis van verdenking van fraude.
Update 13 september 2017: het onderzoeksrapport is gepubliceerd. - 30 mei 2016. Opnieuw een zorginstelling in opspraak. De Limburgse organisatie Daelzicht, die 2.000 mensen met een verstandelijke beperking begeleidt en huisvest, werd tot voor kort geleid door een raad van bestuur die veelvuldig opdrachten gunde aan bevriende partijen. Bij de opdrachten werden niet-zakelijke constructies gebruikt die de vraag oproepen of daardoor de instelling benadeeld is, zo bleek uit onderzoek van NRC.“De Friese branchegenoot Alliade (gehandicaptenzorg, dagbesteding, thuiszorg en verpleeghuizen) kwam onlangs in opspraak vanwege de opdrachten die directeuren aan hun eigen bedrijven verstrekten of aan andere bevriende partijen. Ook hier is de vraag of de uitbesteding van projecten wel tegen zakelijke tarieven werden gedaan of dat indirect de organisatie en hun patiënten benadeeld werden.
En het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis deed onder de vorige eigenaar eveneens zaken met bevriende partijen en familieleden.
De overeenkomst tussen deze affaires is dat het gaat om instellingen die, al dan niet door fusies, werken met jaarbudgetten van 80 miljoen euro of meer.”
“Leijten stelde eerder dit jaar vragen aan staatssecretaris Martin van Rijn (Langdurige Zorg, PvdA) over de plannen van Daelzicht voor een pretpark voor gehandicapten en ouderen. Het moest de grootste in zijn soort worden. Pretparken zijn duur; alleen al aan de voorstudie van een eigen attractiepark gaf Daelzicht meer dan 1 miljoen euro uit.
Hadden wij niets geleerd van de mislukte „vastgoedavonturen” van Meavita (failliet) en Philadelphia (die in financiële problemen kwam), wilde Leijten weten?
Van Rijn hoefde die vraag niet te beantwoorden, want Daelzicht besloot begin dit jaar, nadat veel weerstand tegen het plan was ontstaan, het pretpark niet door te zetten. Hij noemde het een „wijs besluit” dat het pretpark werd afgeblazen.”
NRC meldt op 15 juni 2016 dat Öztürk, voomalig PvdA-er en nu DENK politicus, met zijn vastgoedbedrijf mogelijk betrokken is bij transacties waarbij niet alle regels correct in acht zijn genomen. “Zorginstelling Reinaerde was er niet van op de hoogte dat de toenmalige medewerker, die in loondienst was, geld van Öztürk kreeg na het regelen van de opdracht. De man erkent desgevraagd dat hij dit niet heeft gezegd tegen zijn werkgever en hij benadrukt dat zijn bijdrage aan de opdracht zeer beperkt was.
Öztürk weigert vragen over zijn zakelijke verleden te beantwoorden.”
Update 16 december 2016. Het NRC meldt dat het dossier Öztürk is vernietigd. “Dat concludeert het onderzoeksbureau dat in opdracht van Daelzicht, een Limburgse instelling die zorg verleent aan 2.000 mensen met een verstandelijke beperking, forensisch onderzoek deed naar een keur aan transacties die vragen opriepen na publicaties hierover in NRC.
Öztürk kocht in 2011 een groot pand van de zorginstelling tegen een opmerkelijk lage prijs. Onderzoekers hebben hier geen verklaring voor, mede doordat het dossier van de transactie is vernietigd. Wel stellen zij dat hun bevindingen „geen verwijten jegens de koper” bevatten.” - 11 mei 2016. De zaak tegen Van Rey laat zien dat het nederlandse bestuur te kampen heeft met een enorm integriteitsprobleem. De politieke spelregels worden ondergeschikt gemaakt aan persoonlijk succes, het fixen, de Macher-mentaliteit en de overtuiging dat vakantiereisjes, vipbezoek bij sportevenementen, beurzen in zonnige oorden etc. meritocratisch verdiend zijn.De Volkskrant doet verslag van het requisitor van de officier van justitie. Het openbaar ministerie eist twee jaar gevangenisstraf tegen Jos van Rey. “De verdachten hebben misschien goede dingen voor de stad gedaan’, zei officier van justitie Bettie Schnier. ‘Maar de keerzijde van hun handelen is een bestuurscultuur van vriendjespolitiek, waardoor het democratisch beslissingsproces is verworden tot een toneelstukje. De keerzijde is ook het financiële nadeel voor Roermond, waardoor 5 tot 7 miljoen euro in de zakken van Van P. is gevloeid.”
“Volgens de officier heeft vooral Van Rey het vertrouwen in het openbaar bestuur beschaamd. Hij gaat uit van zijn eigen regels en toont ‘een totaal gebrek aan inzicht in de strafwaardigheid’ van zijn handelen. ‘Onwaardig voor een voormalig wethouder, Tweede en Eerste Kamerlid en huidig gemeenteraadslid en Statenlid.'”
“‘Ik sluit niet uit dat er mensen zijn die bij het horen van deze bedragen hun schouders zullen ophalen en zeggen: waar gaat dit nou eigenlijk over’, aldus de officier van justitie. ‘Het antwoord daarop is eigenlijk heel simpel: dit gaat om de integriteit van het openbaar bestuur. En juist die integriteit komt in het gedrang wanneer een bestuurder te dicht aanschurkt tegen een marktpartij.'”
“Volgens het OM is ook wettig en overtuigend bewezen dat Van Rey zich schuldig heeft gemaakt aan verkiezingsfraude, witwassen en lekken uit de vertrouwenscommissie. Over dat laatste verwijt, waarover ook minister Plasterk in de rechtbank als getuige is gehoord, zei officier Janssen: ‘Klankborden à la Van Rey is verboden.’ Want hij speelde concrete vragen en gewenste antwoorden uit de sollicitatiecommissie door aan twee burgemeesterskandidaten van VVD-huize. ‘Dat is geen klankborden, maar ordinair vals spelen. De wet en wereld van Van Rey is niet de wet en wereld die de rest van Nederland kent.'”
Aardig is in dit verband het artikel van Max Pam over het evaluatierapport van de commissie Depla over de Europese Spelen die in 2019 niet naar Nederland komen. “De gedachte dat je voor een echt rapport misschien een onafhankelijke instantie nodig hebt, leeft niet in Nederland, zo veel heeft de bloemrijke Limburger Jos van Rey ons wel duidelijk gemaakt.”
Verslag uit de NRC ($).
Andere VVD-ers uit de kring van Van Rey: Frans Weekers (VVD) en Mark Verheijen. Zie hier hoe de VVD Van Rey in het zonnetje zette in 2011.
Hoe het op lokaal niveau niet alleen in Limburg misgaat blijkt uit de fraude bij de Rijksuniversiteit Groningen. “Bedrijven die niet wilden meewerken, konden fluiten naar nieuwe opdrachten. ‘Het is een structuur die al decennia lang bestaat aan de RUG. Het is allemaal vriendjespolitiek. De ene hand wast de ander, en als je niet meedoet is er geen werk meer voor je’, aldus een monteur die ruim veertig jaar voor de universiteit heeft gewerkt.”
12 juli 2016: uitspraak zaak Van Rey aanleiding voor interview met criminoloog Nelen in De Volkskrant. “‘Hij is ook een kei in het neutraliseren van zijn gedrag. Het is een klassiek voorbeeld van de neutraliseringstheorie, zoals we die in de criminologie kennen: verdachten relativeren de schade. Ook Van Rey weet best wat goed en fout is. Maar dan zegt hij: alles wat ik heb gedaan, was goed voor Roermond. Of hij neemt anderen de maat: wie bent u wel? Of hij zegt: iedereen doet dat zo.
‘Ik kan niet in zijn hoofd kijken, maar hij moet soms toch wel het gevoel hebben: jeetje, wat heb ik gedaan? Maar hij blijft stug volharden in zijn eigen neutralisatie. Diezelfde houding zie je ook in de bouwfraude- of de Vestia-zaak. Mijn studenten daag ik vaak uit: ga kijken hoe die bouwers en bestuurders zich in strafzaken verweren? Hoe redeneren ze?'”
Meer regels nodig? “Van Rey meldde alle reisjes met zijn vriend de projectontwikkelaar keurig volgens de regels aan het college. Maar transparantie is een veel misbruikt begrip. Dat melden was een holle frase. Er werd verder niet over gepraat en Van Rey kon rustig zijn gang gaan. Niemand durfde die innige relatie tussen de wethouder van ruimtelijke ordening en de grootste projectontwikkelaar van de stad aan de kaak te stellen.”
Update 12 juli 2016: Uitspraak: “Samenvattend leidt het bovenstaande en de redengevende inhoud van de bewijsmiddelen ertoe dat wij hebben bewezenverklaard dat:
[Verdachte 1]
Een wettelijke geheimhoudingsplicht heeft geschonden.
Verkiezingsdocumenten voorhanden heeft gehad met oogmerk tot wederechtelijk gebruik
Is omgekocht door [Verdachte 2] met: voetbalreizen, bezoeken aan vastgoedbeurzen
Is omgekocht door [Verdachte 2] en twee andere ondernemers met: betalingen aan Liba.” - 27 februari 2016. Na de afschaffing van de ambachtsschool bleek het, na vele jaren, het een lucratieve aangelegenheid om hem opnieuw “uit te vinden”. Het Vakcollege. Lijkt een beetje op de Steve Jobsscholen van Maurice de Hond. GeenStijl dook in 2014 ook in de Honds nieuwe speeltje. Na Neweconomy nu Onderwijs voor de nieuwe tijd, O4NT.“Voor één prestatie vraagt De Boer geen aandacht. Nog voor de eerste leerling het Vakcollege heeft afgerond, hebben hij, Koos de Vos en Hans Kamps het Vakcollege in stilte verkocht aan uitzendconcern USG People. Ze hebben er elk één miljoen euro voor gekregen.
De transactie is het keerpunt in het succesverhaal. Scholen komen in verzet tegen het plan van USG om aan de detachering van leerlingen te verdienen. Uiteindelijk haakt USG af. Minister van Onderwijs Jet Bussemaker springt in 2015 financieel bij om „het unieke onderwijsconcept” voorlopig te redden.”
“De nieuwe eigenaren kennen elkaar goed. Hans de Boer is de spin in het web. De studievrienden De Boer en Kamps zijn al jaren zakenpartners. De Boer en De Vos werden vrienden nadat ze begin jaren tachtig tegelijkertijd op Curaçao werkten. Met USG-topman Leo Houwen gaf De Boer vanaf 2003 leiding aan het ‘innovatieplatform’ van de uitzendorganisatie. En één van de nevenfuncties van PvdA’er Hans Kamps is het voorzitterschap van de branchevereniging van uitzendorganisaties. Daar is USG’er Houwen weer de vice-voorzitter. Zo is de cirkel rond.” Lees hier het hele artikel.
19 juni 2016: interview met De Hond over zijn ipad-scholen-onderneming in de Volkskrant.
9 juni 2017: De Volkskrant over het haperen van de “schoolrevolutie” van De Hond.
23 april 2018: Het eindresultaat van De Hond ipad scholen: “Het failliete schoolbestuur, stichting Onderwijs 4 Nieuwe Tijd (O4NT), heeft nog een schamele 2303 euro in kas. Dat saldo is niet eens toereikend om de curator zelf te betalen. De salariskosten van de curator staan in rangorde bovenaan bij het verdelen van de boedel. Een woordvoerder van advocatenkantoor Houthoff bevestigt namens de curator dat er niets te verdelen valt.” - 3 februari 2016. De NRC volgt het Ministerie van Justitie en Veiligheid en de zich opstapelende problemen bij dit departement.De vertrouwenspersoon bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid doet een boekje open over wraakacties en klassejustitie op dit departement. “Mijn ervaring is dat er strafexpedities werden ingesteld jegens ambtenaren die meldingen deden. Het eerste wat men op het ministerie deed is ontkennen, en vervolgens wegvegen. Alles was er op gericht om het blazoen schoon te houden. Melders van misstanden werden niet gepromoveerd of kregen vervelend werk te doen.” Op 15 november 2015 werd door NRC ook al uitgebreid aandacht geschonken aan de problemen die de nieuw aangetreden secretaris-generaal zal moeten zien op te lossen. In juli 2015 beschreef de NRC de “zeven plagen” waarmee het ministerie te kampen had. Van imagomanagement, adviseursvergoedingen tot ict-problemen: allemaal voorbeeldig te bestuderen bij deze “bewaker van de rechtsstaat”.
Naschrift augustus 2019: In juni schreef Meeus over het Ministerie van Justitie en Veiligheid dat steeds dieper in het moeraas wegzakt. “Het ministerie van Justitie en Veiligheid is al decennia het departement van de incidenten – en van onvermogen de structuur erachter te doorzien.”
In augustus gaat Meeus in een column over politiek en mediamanagement er verder op in: “Kortom: op het grootste en zwaarste ministerie van Den Haag hebben deze zomer twee van de zes hoogste ambtenaren hun vroegtijdige vertrek bekendgemaakt. U heeft het alleen nergens gelezen, dankzij slim mediamanagement.
Het is erger. De integriteitscrisis bij het OM, ook onthuld door Haenen, heeft diepe wonden en vele onvervulde vacatures nagelaten, waarvoor amper aandacht is.” - 23 januari 2016: De verlokking van de media. In het Financieel Dagblad blikt Ria Cats terug op de affaire Van der SteurPvdA-Kamerlid John Leerdam maakte het in 2012 natuurlijk heel bont, maar Plasterk was in 2013 ook veel te snel met zijn reactie in Nieuwsuur op nieuws dat Amerikaanse inlichtingendiensten 1,8 miljoen belgegevens hadden verzameld. Dat zouden de Nederlandse inlichtingen nooit doen! Nou, dat deden ze dus wél. En ze hadden de gegevens gedeeld met de Amerikanen.
In beide gevallen werd tegen de bewindsman een motie van wantrouwen ingediend. En beide moties werden verworpen. De VVD en PvdA sloten de gelederen ten koste van het politieke aanzien. Bij Plasterk heeft het geleid tot een lek uit de CIVD, de commissie Stiekem, en een vruchteloze speurtocht naar de “dader”. Van der Steur hield een onderzoeksrapport van de politie, dat hoogleraar Maat vrijpleit, binnenskamers en stuurde het na lang aandringen als een “zwartboek” naar Tweede Kamer: bijna alle tekst was zwart gemaakt. Uiteindelijk heeft Maat het zelf openbaar gemaakt, na het te hebben overgeschreven bij inzage.
Conclusie Cats: “Wat moet Nederland met ministers die lukraak beschuldigingen uiten aan het adres van een onschuldige professor en aan bondgenoot Amerika? En waarom lijken die bewindslieden en hun gevolg op zijn minst de indruk te wekken tegen alle regels in de waarheid te verdoezelen om hun hachje te redden?
Logisch dat het vertrouwen van burgers in politiek en overheid steeds verder afkalft. Om de onnozele behaagzucht van Leerdam viel nog te lachen, al maakte ook hij géén reclame voor het hoogste ambt. Maar Van der Steur en Plasterk laten vooral zien hoe gevaarlijk praten voor je beurt kan zijn.” - 23 januari 2016: Volgens De Volkskrant investeren medewerkers van ECN heimelijk in windmolens.De ECN is een semipubliek orgaan dat onder meer adviseert over subsidies. “Stam is niet de enige die zijn professionele kennis van windenergie combineert met een privébelegging in windmolens. Twee andere windenergiedeskundigen van ECN blijken privé in een coöperatie te zitten die windturbines exploiteert. Ook een aantal accountants en belastingadviseurs van kantoor WEA Accountants en Adviseurs, gespecialiseerd in windenergie en adviseur van de overheid op dit terrein, investeerden heimelijk in het windpark van Stam met een speciaal daarvoor opgerichte vennootschap.”