Willem Schinkel meent anderen in de NRC de les te kunnen lezen op grond van een op theoretische krukken lopend moralisme. Het resultaat is een vertroebelde blik op de strijd die nu in Oekraïne wordt gevoerd.

Velen zijn na de eerste verbijstering gaan inzien dat de Europese landen -vertrouwend op de VS- na de val van de Muur niet meer serieus over hun eigen veiligheid hebben nagedacht. Nu worden ze daartoe gedwongen. De Russische brutaliteit is niet meer te negeren. Dit framen als oorlogsenthousiasme en -Walter Benjamin refererend- te associëren met “Ernst Jünger en andere wegbereiders van het fascisme” is ronduit pijnlijk.

Maar wat kan dan wel door Schinkels antifascistische beugel?

Burgerlijke ongehoorzaamheid! Zelfs Willem Schinkel overtuigt zichzelf niet meteen. Daarom volgt direct: “Geweldloos verzet is naïef noch passief”. Nou, vraag dat eens aan mensen die dat hun leven heeft gekost: Anna Politkovskaya, Boris Nemtsov of Sergej Magnitski (moet ik de lijst nog verder aanvullen, Willem?). Of aan de mensen die zich vreedzaam hebben verzet tegen de overname van Hong Kong door China.

Als een spitvondige scholasticus biedt Schinkel de oppositie een kleine geweldadige ruimte: sabotage! Dat mag ook, maar er mogen geen slachtoffers bij vallen! Geniale vondst. Na deze Schinkeliaanse manoeuvre kunnen de wapenhandelaren en de bedrijven in het militair industrieel complex hun faillismentsaanvraag wel indienen.

Maar welke “helden” willen dit werk voor Schinkel gaan opknappen? Waar in godsnaam heeft Gaia -Willem heeft ook een zwak voor de natuur die wordt uitgebuit- deze halfgoden verborgen?

En Willem, weet je wat er is gebeurd met Walter Benjamin? Die heeft na een mislukte vlucht voor de Nazi’s, met concentratiekampen in het vooruitzicht, zich van het leven beroofd. Is dat nu een slachtoffer of niet?

Verschenen -ingekort- in NRC, 9 maart 2022